Tết, kể chuyện hái lộc xuân

​​​​​​​TRIỀU KA 10:38, 12/02/2024

(LĐ online) - Đã thành thông lệ, cứ mỗi độ Tết đến - Xuân sang, nhiều người lại rủ nhau lên chùa hái lộc.   

Đầu xuân đảnh lễ Phật
Đầu Xuân đảnh lễ Phật

Phần đa người Việt vẫn quan niệm, sau thời khắc giao thừa, việc đầu tiên phải làm đó là lên chùa đảnh lễ Phật, rồi chọn hái một cành lộc non, mang về cài ở cửa, ngụ ý rước cái lộc của trời đất vào nhà. Sáng mồng 1 Tết, hoặc muộn thêm chút nữa, ý nghĩa thiêng liêng của việc đi hái lộc sẽ giảm rất đáng kể. Thực tế thì không phải vậy, việc đi hái lộc xuân không nhất thiết phải thực hiện ngay sau thời khắc giao thừa, chúng ta có thể thực hiện việc đó bất cứ lúc nào thuận lợi, miễn sao vẫn nằm trong 3 ngày Tết.

Trong cuốn sách Việt Nam phong tục, học giả Phan Kế Bính chỉ rõ: “Từ ngày mồng 2 Tết trở đi, người thì chọn ngày xuất hành, người thì hái cành hoa về cài vào cửa - gọi là đi hái lộc, người làm quan thì chọn ngày khai ấn, học trò thì chọn ngày khai bút, nhà buôn bán thì chọn ngày mở cửa hàng”. Với cách hiểu như của học giả Phan Kế Bính, rõ ràng nghĩa của từ “lộc” tương đối rộng, chứ không chỉ gói gọn ở cái nghĩa đen của việc tìm một chồi non mang về treo trong nhà. 

Thay vì hái lộc xuân ở những cành cây để cầu may mắn cho năm mới, một số người lại chọn cách xin lộc tại các ngôi chùa, đình, đền hoặc miếu... bằng cách đốt một nắm nhang (hương) hoặc một cây nhang lớn, đứng khấn vái trước ban thờ, rồi mang nắm nhang đó về cắm vào bát nhang thờ tiên tổ trong nhà. Số người khác thì đi đảnh lễ Phật đầu xuân, đơn giản chỉ là để “hái” chút lộc thanh tịnh ở chốn tôn nghiêm.

Nhiều người vẫn chọn chùa để du xuân
Nhiều người vẫn chọn chùa để du xuân

Tiếp nhận sự tương thông giữa mình với thiên nhiên, qua việc hái lộc từ cây cối hay xin lộc tại các nơi thờ tự linh thiêng đem về nhà, thực chất vẫn là rước cái có sẵn của thiên nhiên hoặc siêu nhiên, nghĩa là cách thức đó chỉ thay đổi một chút tâm trạng, một chút tâm lý nhưng tuyệt nhiên không thay đổi được số phận, thay đổi được cuộc đời. Thay đổi cuộc đời lại phải cần đến một thứ lộc từ bên trong. Thứ lộc đó mang tên trí tuệ. Trí tuệ chính là thứ lộc bên trong mà con người cần khai phóng trong những ngày xuân ấm.