Quy hoạch kiến trúc Đà Lạt - tiếng nói trách nhiệm từ Hội Kiến trúc sư

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Kiến trúc sư (KTS) Việt Nam (27/4/1948 - 27/4/2018), cuộc gặp gỡ giữa đội ngũ KTS Lâm Đồng với lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh diễn ra trong không khí cởi mở và thẳng thắn, tâm huyết và trách nhiệm cao. Ủy viên TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Xuân Tiến cùng một số Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm S đã cùng tham dự.

Lãnh đạo tỉnh chụp hình chung với đội ngũ KTS Lâm Đồng. Ảnh: M.Đ

Bày tỏ trân trọng sự hiện diện của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, MTTQ Việt Nam tỉnh và đại diện các sở, ngành; thay mặt Hội KTS Lâm Đồng, Chủ tịch Hội, KTS Lê Tứ nói: “Đây là cơ hội để hội viên, KTS gặp mặt, tâm sự, bày tỏ tình cảm thân mến, trao đổi hoạt động nghề nghiệp và cũng là dịp để lãnh đạo các cấp, các ngành lắng nghe, chia sẻ những thông tin định hướng lãnh đạo cho Hội, lĩnh vực kiến trúc (KT), quy hoạch (QH) và tháo gỡ những vướng mắc trong hành nghề nói chung của giới KTS”.

Mở đầu buổi tọa đàm là KTS lão làng, có mặt tại Lâm Đồng từ những ngày đầu thành lập Ty Xây dựng, đó là KTS Lê Hoàng. Ông chia sẻ những chặng đường của ngành KT, QH xây dựng ở Lâm Đồng trong hơn 40 năm qua; đồng thời nêu ra những trăn trở về công tác lập và quản lý QH xây dựng. Ông Hoàng cho rằng: “Đối với QH nói chung trong đó có QH xây dựng, thiết kế đồ án QH chỉ là công việc khởi điểm. Tiếp theo là công tác triển khai và quản lý, đây là khâu rất quan trọng quyết định kết quả của đồ án QH. Nhưng rất đáng buồn là đã được thực hiện thiếu nghiêm túc, thậm chí tùy tiện vì lợi ích nhóm, vì du di theo tình cảm, đôi khi vì ý muốn chủ quan của người có chức có quyền”. KTS Lê Hoàng cũng khẳng định: “Trong quá trình triển khai đồ án QH, thường người thiết kế không được tham gia giám sát quyền tác giả. Phải chăng đây là một lỗ hổng trong khâu quản lý QH cần được khắc phục kịp thời”.

Đồng tình ý kiến này, nhưng bàn sâu hơn, cụ thể hơn những bất cập, khó khăn trong quản lý nhà nước về QH xây dựng và phát triển đô thị Đà Lạt, KTS Vũ Xuân Hùng, người rất nhiều năm làm công tác QH, thiết kế KT, nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về QH KT tại thành phố Đà Lạt. Theo KTS Hùng, vấn đề chất lượng của các đồ án QH xây dựng từ quá trình điều tra, khảo sát, đánh giá, lập, thẩm định, phê duyệt, sự cần thiết phải đảm bảo tính kế thừa của các đồ án QH trước, trong các đồ án QH mới, là khoảng cách khá xa giữa yêu cầu thực tế của quản lý và thực trạng công tác quản lý QH, KT hiện nay. Đó cũng là sự hạn chế và thiếu tính kịp thời của yếu tố nguồn lực (ngân sách, nhà đầu tư, người dân) để thực hiện QH, nhất là việc xây dựng, cải tạo, nâng cấp hạ tầng trong các khu vực đô thị. Những khó khăn, bất cập này không chỉ có ở thành phố Đà Lạt, mà còn là thực trạng tại các đô thị khác trong tỉnh và cả nước nói chung.

Cũng là KTS tham gia quản lý QH, KT nhiều năm tại cơ quan quản lý QH cấp tỉnh, có nhiều kinh nghiệm, thẳng thắn, tâm huyết, KTS Trần Đức Lộc đã nêu những băn khoăn và thực trạng quản lý hiện nay. KTS Lộc đặt vấn đề: “Vì sao có những “bất cập” về nghiệp vụ chuyên môn trong một số cách giải quyết sự vụ về thẩm định và cấp phép trong lĩnh vực QH và KT gần đây trên địa bàn thành phố Đà Lạt? (ví dụ: KT Khách sạn Palace 2, cấp phép xây dựng nhà dân trên trục di sản và trong khuôn viên các biệt thự Pháp thuộc sở hữu nhà nước, mái mansard che đậy từ 2 đến 3 tầng để tránh chỉ tiêu tầng cao trong QH...). Phải chăng có sự “khập khiễng” về năng lực chuyên môn trong QH-KT của đội ngũ cán bộ thẩm định, cán bộ quản lý ngành (từ tỉnh đến huyện, thành phố) khi lập và ban hành các văn bản quy định chuyên ngành và giải quyết sự vụ đối với từng đồ án? (Trong khi nhà nước và Hội luôn đòi hỏi các KTS phải sáng tạo đồ án với chất lượng cao, nhưng thực tế công trình được xây dựng lại có “vấn đề” buông lỏng về trách nhiệm quản lý và chất lượng thiết kế)”. Tiếp nối ý kiến này, Phó Chủ tịch Hội KTS Lâm Đồng, Trần Văn Việt bàn đến năng lực, trình độ đội ngũ KTS. Ông Việt cho rằng: Thành phố Đà Lạt vốn nổi tiếng về thiên nhiên, khí hậu, KT, cảnh quan..., thành phố có bản sắc rõ nét, vì vậy công tác QH, KT “thật khó”. Cũng khẳng định thực trạng về lĩnh vực tư vấn, quản lý nhà nước còn nhiều bất cập, KTS Việt nói: “Chính vì vậy, anh chị em hành nghề KT tại thành phố Đà Lạt cũng như các KTS đang làm công tác quản lý nhà nước cũng đều cần phải trau dồi thêm về nghề nghiệp, đồng thời phải tâm huyết, trăn trở cho ra đời những tác phẩm, những công trình xứng đáng và hài hòa với KT cảnh quan vốn có của thành phố”.

Tham gia buổi tọa đàm, nữ KTS nhiều năm trực tiếp làm công tác tư vấn và quản lý doanh nghiệp tư vấn KT, QH xây dựng Lê Đỗ Phương Khanh đã nêu ra những thuận lợi và khó khăn trong lĩnh vực tư vấn. Theo KTS Phương Khanh, Sở Xây dựng tiếp tục phối hợp với các sở, ngành tập huấn, hướng dẫn cho các chủ đầu tư cấp xã để lựa chọn và phối hợp với đơn vị thiết kế thực hiện các dự án vốn ngân sách nhà nước. Thực tế hiện nay trên địa bàn tỉnh chưa nhiều đơn vị tư vấn có đủ năng lực và kinh nghiệm để thực hiện các đồ án QH, rất cần phát triển để đáp ứng tốc độ phát triển của địa phương. Đó cũng là định hướng phấn đấu của Hội KTS tỉnh và mong muốn từ lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Xuân Tiến ghi nhận những đóng góp rất đáng kể của Hội KTS tỉnh Lâm Đồng hơn 30 năm qua; đồng thời nhấn mạnh đến chức năng tư vấn phản biện xã hội - nghề nghiệp của Hội; trong đó, đặc biệt cần có sự gắn kết giữa Hội KTS và Sở Xây dựng. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cũng giao Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm S ghi nhận những ý kiến đóng góp hết sức có ý nghĩa từ các KTS và tiếp tục chỉ đạo sâu sát đối với sự phát triển của đội ngũ KTS - một tổ chức Hội chính trị - xã hội - nghề nghiệp, góp phần đắc lực về lĩnh vực QH, KT của tỉnh, đặc biệt là thành phố Đà Lạt...

MINH ĐẠO lược thuật