Vấn đề an toàn thực phẩm phải được báo động

Đợt kiểm tra liên ngành ATTP trong dịp Tết Nguyên đán Bính Thân và mùa lễ hội xuân năm 2016 đến ngày 15/3 mới kết thúc. Tuy nhiên, đánh giá kết quả bước đầu, BSCK II Bùi Văn Độ - Chi cục trưởng Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm Lâm Đồng - Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành ATTP của tỉnh đã nhận định: “Vấn đề ATTP phải được báo động”. 

 

* Còn buông lỏng quản lý

 

- Thưa BS, điều gì khiến ông cho rằng vấn đề ATTP phải được báo động?

 

- BS Bùi Văn Độ: Đợt kiểm tra liên ngành ATTP cấp tỉnh do tôi làm trưởng đoàn, các thành viên tham gia là Chi cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản, Chi cục Quản lý Thị trường, Phòng Cảnh sát Môi trường - Công an tỉnh ghi nhận tình hình quản lý nhà nước về ATTP, cụ thể là sự phân công, phân cấp quản lý của các ngành, các tuyến chưa tốt. Đoàn kiểm tra phát hiện ngay tại thành phố Đà Lạt có một cơ sở kinh doanh hơn 5 tạ thịt các loại nhưng không có đơn vị, ngành nào quản lý. 

 

Vụ việc điển hình: Ngày 2/2/2016 (tức 24/12 Âm lịch), Đoàn kiểm tra hộ kinh doanh Nguyễn Thị Thanh Trúc (đại lý Trúc Lý) ở đường Đoàn Thị Điểm - P4 - Đà Lạt, chủ cơ sở chỉ xuất trình có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (do Phòng đăng ký kinh doanh - UBND Tp. Đà Lạt cấp ngày 1/4/2008) chủ yếu kinh doanh thịt, cá và sản phẩm từ thịt. Không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP, không có Giấy xác nhận kiến thức ATTP, không có hồ sơ khám sức khỏe cho người lao động. Đoàn kiểm tra ghi nhận điều kiện thực tế: Thịt được bảo quản trong tủ đông, không có hợp đồng trách nhiệm cung cấp thực phẩm, hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc thực phẩm đang kinh doanh gồm: nhím (10 con +3 miếng thịt) 77,1kg; thịt heo 64,2kg; thịt bò 79,7kg; thịt thỏ 148,4kg. Tổng cộng là 369,4kg thịt các loại không rõ nguồn gốc, nếu tính cả lượng thịt đà điểu (có nguồn gốc từ Nha Trang) nữa thì cơ sở này kinh doanh hơn 5 tạ thịt các loại nhưng không có cơ quan nào chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP đối với cơ sở này. Đoàn kiểm tra đề nghị chủ cơ sở chỉ kinh doanh các mặt hàng thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đầy đủ các giấy tờ liên quan. Đoàn đã niêm phong các sản phẩm thực phẩm: thịt heo, thịt bò, thịt thỏ tại tủ đông của cơ sở và bàn giao cho chủ cơ sở tự bảo quản; bàn giao 10 cá thể nhím nêu trên (66,3kg) và 3 miếng thịt nhím (10,8kg) cho Hạt Kiểm lâm Tp. Đà Lạt để xử lý theo quy định. Đề nghị chủ cơ sở trong vòng 2 ngày (ngày 4/2/2016) làm việc với Chi cục ATVSTP tỉnh để xuất trình hợp đồng trách nhiệm, hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ các sản phẩm nêu trên và các giấy tờ pháp lý liên quan khác. Hai ngày sau, chủ cơ sở này đã chứng minh đầy đủ giấy tờ nguồn gốc xuất xứ của các loại thịt trên nhưng không có giấy tờ kiểm dịch. Do tình hình giáp tết (26/12 Âm lịch) nên Đoàn kiểm tra quyết định cho chủ cơ sở tiêu thụ các sản phẩm có hóa đơn chứng từ (nhím, thịt bò, lợn) và yêu cầu ngưng hoạt động cơ sở này.

 

Từ đây cho thấy vấn đề thứ nhất là cơ quan quản lý nhà nước vẫn còn bỏ sót những cơ sở kinh doanh thực phẩm (đó là xác nhận kiến thức, thẩm định cấp giấy đủ điều kiện, thanh tra kiểm tra ATTP). 

 

* Năm nào cũng có vụ ngộ độc thực phẩm

 

- Thưa BS, từ năm 2012 đến nay, việc triển khai dự án phòng chống ngộ độc thực phẩm trên địa bàn tỉnh như thế nào?

 

Từ đây cho thấy vấn đề thứ hai là kiến thức hiểu biết về ATTP của người dân, người kinh doanh chưa đầy đủ. Các cơ sở do tuyến tỉnh quản lý về ATVSTP không có vụ ngộ độc nào xảy ra từ năm 2012 đến nay, nhưng các cơ sở do tuyến huyện, xã, phường, thị trấn quản lý vẫn còn xảy ra ngộ độc thực phẩm. Cơ sở thuộc tuyến huyện, thành phố thường xảy ra các vụ ngộ độc từ tiệc đám cưới sử dụng các dịch vụ nấu ăn lưu động, do nguyên liệu, quy trình nấu nướng, thời gian ăn không đảm bảo vệ sinh nên xảy ra các vụ ngộ độc, điển hình ở Lâm Hà, năm 2015 xảy ra ngộ độc thức ăn ở tiệc cưới 26 người mắc.  

 

Năm nào cũng có các vụ ngộ độc thức ăn đường phố, như năm 2015 xảy ra 1 vụ ngộ độc bánh mì ở P7 - Đà Lạt, 1 vụ ngộ độc bánh mì ở Lộc An (Bảo Lâm), năm trước nữa cũng có các vụ ngộ độc bánh mì ở Đà Lạt (gần như năm nào cũng xảy ra). Qua điều tra, chúng tôi thấy công tác quản lý các cơ sở thức ăn đường phố của thành phố Đà Lạt có đông cơ sở, cơ sở mới - cũ, cơ sở làm thêm nên kiến thức thực hành của các cơ sở này còn kém dẫn đến ngộ độc thực phẩm từ thức ăn đường phố. Đây cũng là mối nguy cho thời gian tới nếu Ban chỉ đạo liên ngành xã, phường, huyện, thành phố không tăng cường hơn nữa trong kiểm tra, thanh tra, quản lý được các cơ sở thức ăn đường phố, có nguy cơ xảy ra ngộ độc trong thời gian tới và những năm sau. 

 

* Phải quản lý ATTP như quản lý hành nghề y dược tư nhân

 

- Vậy chúng ta kiểm soát mối nguy mất ATVSTP như thế nào cho tốt?

 

- BS Bùi Văn Độ: Qua thanh tra, kiểm tra hiện nay ở Đà Lạt - nói riêng, Lâm Đồng - nói chung về phân cấp quản lý (theo Thông tư 13 năm 2014 của liên bộ Y tế - Nông nghiệp PTNT - Công thương) thì mỗi một sản phẩm thực phẩm, mỗi một cơ sở thực phẩm phải có 1 cơ quan quản lý nhà nước quản lý (quản lý ở đây là phải xác nhận kiến thức ATTP, thẩm định cấp giấy đủ điều kiện ATTP, thanh tra kiểm tra), thì cơ sở đó do Sở Nông nghiệp, hay do Sở Công thương, hay do Sở Y tế quản lý rồi phân cấp xuống từng tuyến (tỉnh - huyện - xã) thì mới đạt được sự đồng bộ. Phải coi công tác quản lý ATTP như quản lý hành nghề y dược tư nhân, (điều kiện cần và điều kiện đủ) nhưng chúng ta chưa làm được, chính vì thế mối nguy mất ATVSTP vẫn còn đó. 

 

Các BCĐ Tỉnh - huyện - xã chưa thực hiện hiệu quả, việc phối hợp y tế - nông nghiệp - công thương và các ban, ngành hữu quan chưa tốt nên vấn đề ATTP thực tế hiện nay phải được báo động cấp cao. Trong tháng 3 tới, với vai trò đơn vị thường trực Sở Y tế sẽ tham mưu kiện toàn lại BCĐ liên ngành tỉnh, phân công trách nhiệm rõ cho các ban, ngành và sự phối hợp để tăng cường công tác truyền thông giáo dục, thanh kiểm tra, quản lý để đảm bảo sản phẩm thực phẩm an toàn.

 

DIỆU HIỀN (Thực hiện)