Mạng lưới y tế xã có vai trò rất lớn trong việc phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của bà con ở thôn bản, đặc biệt là các xã khó khăn, đường xa cách trở. Song nhiều năm nay, hệ thống các trạm y tế (TYT) ở huyện Cát Tiên đang gặp không ít khó khăn. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, bác sĩ thiếu trầm trọng, trình độ chuyên môn còn hạn chế… là những “rào cản” khiến nhiều TYT nơi đây chưa đạt chuẩn.
Mạng lưới y tế xã có vai trò rất lớn trong việc phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của bà con ở thôn bản, đặc biệt là các xã khó khăn, đường xa cách trở. Song nhiều năm nay, hệ thống các trạm y tế (TYT) ở huyện Cát Tiên đang gặp không ít khó khăn. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, bác sĩ thiếu trầm trọng, trình độ chuyên môn còn hạn chế… là những “rào cản” khiến nhiều TYT nơi đây chưa đạt chuẩn.
 |
| Trung tâm Y tế xã Mỹ Lâm đã xuống cấp nghiêm trọng |
Những năm qua, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, huyện Cát Tiên đã chú trọng đầu tư cho TYT xã. Thế nhưng, đến nay rất nhiều TYT hoạt động trong tình trạng chắp vá. Toàn huyện mới chỉ có TYT xã Gia Viễn đạt chuẩn quốc gia theo bộ tiêu chí mới. Hầu hết các trạm còn lại thiếu cả về cơ sở vật chất lẫn đội ngũ y, bác sĩ. Trong khi đó theo quy định, mỗi TYT phải có đủ bác sĩ, điều dưỡng viên, hộ sinh, dược sĩ… Hiện nay, trong tổng số 12 TYT trên địa bàn huyện Cát Tiên, chỉ mới có 9 bác sĩ; chủ yếu là bác sĩ chuyên tu. Thêm vào đó, sự phân bổ nhân lực cũng chưa hợp lý, dẫn đến tình trạng nơi thừa, nơi thiếu; ảnh hưởng không nhỏ đến việc khám, chữa bệnh cho người dân.
Xã Mỹ Lâm là một trong số những xã có TYT xuống cấp nghiêm trọng, nhưng chưa được đầu tư xây mới. Trạm có 4 phòng, gồm phòng khám, phòng sản, phòng trực và cấp thuốc, nhưng diện tích các phòng rất chật hẹp. Tình trạng mối mọt rất phổ biến, cửa kính hư hỏng, giường bệnh cũ kỹ, không đảm bảo vệ sinh. Cả Trạm chỉ có một nhà vệ sinh (hiện đã xuống cấp) nên nhân viên y tế của Trạm, bệnh nhân và thân nhân phải sử dụng chung... Trạm đã có ý kiến đề xuất cấp trên xin kinh phí sửa chữa, nhưng do chưa có kinh phí, nên tình trạng xuống cấp vẫn diễn ra từng ngày. Chị Nguyễn Thu Hà, Trạm trưởng TYT xã Mỹ Lâm, cho biết: “Vì là xã vùng sâu, vùng xa, trình độ dân trí còn thấp nên người dân thường hay mắc bệnh tật. Số bệnh nhân đến khám ở Trạm nhiều, nhưng chúng tôi không có khả năng tiếp nhận, chỉ chữa trị những bệnh nhẹ, phát thuốc miễn phí. Những ca bệnh nặng, cấp cứu thì Trạm phải chuyển ra huyện”.
Một yếu tố khác gây trở ngại cho việc khám chữa bệnh ở các TYT là giao thông đi lại hết sức khó khăn. Có nhiều TYT, các y, bác sĩ phải mất 2 đến 3 giờ đồng hồ đi bộ để đến khám, chữa bệnh cho người dân. Hoặc cũng phải mất chừng đó thời gian để đưa bệnh nhân ra huyện cấp cứu. Điển hình như xã Phước Cát 2, nằm cách trung tâm huyện 20 km. Hàng năm, lũ lụt tàn phá nên đường sá đi lại không thuận lợi. Mỗi khi có ca cấp cứu, bệnh nhân phải đợi xe cứu thương cả tiếng đồng hồ. Điều này đã gây trở ngại rất lớn cho công tác khám chữa bệnh và cấp cứu. Chị Nguyễn Thị Tố Uyên, Trạm trưởng TYT Phước Cát 2, kể lại: “Tại Trạm chúng tôi từng tiếp nhận một thai phụ đến trạm sinh. Tuy nhiên, do thai phụ chuyển dạ khó sinh, tình hình chuyển biến xấu. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho mẹ và thai nhi, chúng tôi phải chuyển ra huyện. Do đường sá mùa lũ lầy lội, xe cấp cứu không vào được nên tôi phải cử cán bộ Trạm trực tiếp chở thai phụ xuống Trung tâm Y tế huyện bằng xe máy. Chỉ khi nhận được tin thai phụ sinh an toàn thì tôi mới có thể thở phào nhẹ nhõm!”.
Trên thực tế, Cát Tiên có trên 70% các TYT xã, thị trấn được xây dựng từ năm 2000 nên đã xuống cấp; trong đó, có 4 trạm xuống cấp trầm trọng là Mỹ Lâm, Phước Cát 2, Tư Nghĩa và Đồng Nai Thượng. Theo quy định của Bộ Y tế, mỗi TYT phải có 5 người được định biên, gồm: bác sĩ hoặc y sĩ đa khoa, nữ hộ sinh, y sĩ y học dân tộc, điều dưỡng viên và cán bộ dược. Với các xã có địa bàn rộng, đi lại khó khăn, mỗi trạm phải cần đến 2 bác sĩ mới bảo đảm nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ nhân dân, như các xã Nam Ninh, Phước Cát 2. Thế nhưng, trên thực tế thì khó có TYT nào đáp ứng được yêu cầu này. Nguyên nhân chủ yếu do các y, bác sĩ không mấy “mặn mà” về cơ sở công tác tại các TYT.
Ông Nguyễn Văn Nam, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Cát Tiên, cho biết: Hiện tại, hầu hết các TYT chưa đạt chuẩn quốc gia về y tế là do cơ sở vật chất và trang thiết bị còn thiếu. Có nhiều trạm thiếu hẳn những thiết bị cơ bản như máy siêu âm, điện tim, như xã Nam Ninh và Phước Cát 2. Nguồn kinh phí hiện tại chỉ đủ trả lương cho nhân viên và một số hoạt động khác. Hiện nay, Trung tâm Y tế không mua sắm trang thiết bị mới, vì phải chờ dự án của Chính phủ và ngân sách của tỉnh. Còn đối với việc khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ ở các TYT, thì nhiều năm qua, Trung tâm Y tế huyện đã triển khai có hiệu quả Đề án 1816, đã cử cán bộ y tế tuyến trên về hỗ trợ tuyến dưới. Hàng tuần, chúng tôi đều cử xuống mỗi TYT xã 1 bác sĩ để hướng dẫn, khám bệnh, thực hiện công tác điều trị, công tác cấp cứu. Việc làm này đã phần nào đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân ở các xã vùng sâu, vùng xa. Trong năm 2014, huyện Cát Tiên phấn đấu xây dựng 4 TYT đạt yêu cầu về cơ sở vật chất là xã Nam Ninh, Mỹ Lâm, Phước Cát 2, Đồng Nai Thượng. Đây cũng là một trong những nỗ lực nhằm đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khoẻ người dân, nâng cao chất lượng dân số tại địa phương.
Đình Văn
