Hội thảo Hợp tác công nghệ y sinh Việt Nam - Cuba: Cơ hội để Lâm Đồng và Việt Nam đột phá trong cuộc đua công nghệ sinh học khu vực

(LĐ online) - Sáng nay, 28/6, tại Khách sạn Dalat Palace, UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp với Viện Kinh tế Xanh khai mạc Hội thảo Hợp tác công nghệ Y sinh Việt Nam - Cuba.

Đây cũng là hoạt động ý nghĩa hướng đến kỷ niệm 65 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba (2/12/1960 - 2/12/2025). Đồng thời, cũng là sự kiện quan trọng mở đầu các chương trình, hoạt động chào mừng thành lập tỉnh Lâm Đồng mới.

Quang cảnh hội thảo

Hội thảo quy tụ hơn 200 chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam và Cuba trong lĩnh vực y sinh.

 Đoàn đại biểu Cuba có bà Meylem Rivero - Tham tán công sứ, Trưởng Văn phòng Kinh tế và Thương mại Cuba tại Việt Nam, bà Ariadne Feo Labrada -Tổng lãnh sự Cuba tại TP Hồ Chí Minh, cùng đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam; lãnh đạo, chuyên gia các trung tâm nghiên cứu, công ty, tập đoàn công nghệ y sinh hàng đầu tại Cuba.

Ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương tham dự Hội thảo

Đại biểu Việt Nam có ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; ông Phạm Đại Dương - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Chính sách Chiến lược Trung ương; các ban, bộ, ngành Trung ương.

Đại biểu địa phương có các ông, bà: Y Thanh Hà Niê Kđăm - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Lâm Đồng; Phạm Thị Phúc - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lâm Đồng; Trần Hồng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng; Bùi Thắng - Phó Bí thư Tỉnh uỷ Lâm Đồng… và lãnh đạo một số tỉnh bạn; các sở, ban, ngành, cơ quan liên quan tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông; các Sở Y tế, Sở Khoa học và Công nghệ một số tỉnh bạn; một số trường đại học, viện nghiên cứu, bệnh viện lớn; doanh nghiệp dược - y sinh - công nghệ sinh học - nông nghiệp hữu cơ; doanh nghiệp, tập đoàn tư nhân lớn trong nước.

Lãnh đạo Trung ương tham dự hội thảo

* QUYẾT TÂM CHÍNH TRỊ MẠNH MẼ

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Y Thanh Hà Niê Kđăm - Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng nhấn mạnh: Hội thảo Hợp tác công nghệ Y sinh Việt Nam - Cuba nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ông Y Thanh Hà Niê Kđăm - Bí thư Tỉnh uỷ Lâm Đồng phát biểu khai mạc hội thảo

Nhận rõ thực tiễn Việt Nam, xu thế phát triển của thế giới và khu vực, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Lần đầu tiên, khoa học công nghệ được đặt lên vị trí "đột phá quan trọng hàng đầu" với những mục tiêu đầy tham vọng và các giải pháp quyết liệt chưa từng có. Đồng thời, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW về "Hội nhập quốc tế trong tình hình mới"; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Bốn nghị quyết nêu trên của Bộ Chính trị là những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, kinh tế tư nhân được Đảng và Nhà nước ta khẳng định là "động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế quốc gia trong thời kỳ toàn cầu hóa, hiện đại hóa đất nước.

Việc Đảng ban hành bốn nghị quyết; Nhà nước ban hành các kế hoạch chi tiết triển khai thực hiện và sự tham gia lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước đã tạo ra cơ hội phát triển rộng lớn cho tất cả các ngành kỹ thuật - kinh tế xanh. Trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW tạo ra khuôn khổ pháp lý khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, Nghị quyết 68-NQ/TW giải phóng sức mạnh của khu vực tư nhân - lực lượng chủ đạo trong đổi mới sáng tạo. Hai nghị quyết đã thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác công - tư trong nghiên cứu phát triển, mở ra cơ hội to lớn cho các dự án hợp tác giữa các viện nghiên cứu và doanh nghiệp khoa học công nghệ của thế giới và Việt Nam nói chung, của các cơ sở nghiên cứu và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nói riêng.

Các đại biểu xem chiếu phim tài liệu về hợp tác y sinh Việt Nam- Cuba, kết nối vì một tương lai thịnh vượng

Với những lợi thế to lớn về khí hậu, nhân lực và không gian phát triển sau sáp nhập, Lâm Đồng là một trong những tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước, với 124 xã, phường, đặc khu, dân số trên 3,3 triệu người và bờ biển dài gần 200 km, tạo nên lợi thế đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn ngay trong thị trường tiêu thụ nội tỉnh và hiện thực khả năng kết nối xuất khẩu sản phẩm khoa học công nghệ ra thế giới; đặc biệt là các sản phẩm công nghệ y sinh tiên tiến.

Đất nước Cuba với ý chí tự lực tự cường đã từng bước vượt qua khó khăn để trở thành một trong những nước dẫn đầu thế giới về công nghệ sinh học và y sinh. Cuba đã nghiên cứu, làm chủ công nghệ sản xuất và xuất khẩu được các sản phẩm từ nọc bọ cạp, vắc xin phòng dại, điều trị ung thư. Quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam - Cuba đã được xây dựng và phát triển qua hơn 65 năm qua, với truyền thống hợp tác toàn diện, sâu sắc.

Lãnh đạo Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh Lâm Đồng tham dự Hội thảo

 Lâm Đồng phối hợp với Viện Kinh tế Xanh tổ chức Hội thảo Hợp tác công nghệ Y sinh Việt Nam - Cuba nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và chỉ đạo của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Cộng hòa Cuba năm 2024. Theo đó, hai bên nhất trí thúc đẩy nghiên cứu, mở rộng hợp tác về nông nghiệp và công nghiệp chế biến thực phẩm, dược phẩm, công nghệ sinh học, dịch vụ y tế, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và các lĩnh vực khác.

Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng tham dự hội thảo

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 diễn ra rất mạnh mẽ, toàn diện trong tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội loài người. Thế giới đang chứng kiến những thay đổi sâu, rộng về công nghệ và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Nhân dân ngày càng cao. Công nghệ y - sinh đã và đang trở thành cầu nối hoàn hảo giữa kỹ thuật và y học; không chỉ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe Nhân dân mà còn thúc đẩy phát triển toàn diện hệ thống y tế trong tương lai - từ lối sống phòng bệnh, chẩn đoán sớm, cá thể hóa trong điều trị đến phục hồi chức năng thông minh.

Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng trao đổi với các nhà đầu tư, các nhà khoa học tại hội thảo

Hội thảo là một diễn đàn quan trọng, kết nối trực tiếp các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia và các doanh nhân khoa học công nghệ y sinh hàng đầu của Cuba và Việt Nam gắn với định hướng phát triển, nhu cầu thực tiễn và khai thác tiềm năng của tỉnh Lâm Đồng về y tế và công nghệ sinh học; cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, kết nối hợp tác, hướng tới các mục tiêu: Thảo luận và gợi mở, đề xuất một số chính sách, cơ chế đột phá, đặc biệt là khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát cho việc chuyển giao, nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa công nghệ sinh học, y sinh tại Lâm Đồng, từng bước cụ thể hóa và triển khai các Nghị quyết số 57-NQ/TW và 68-NQ/TW vào cuộc sống. Thảo luận, đề xuất nội dung và cơ chế hợp tác, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, đào tạo chuyên gia, phát triển sản phẩm ứng dụng trên cơ sở các phát minh, sáng chế, giải pháp công nghệ kỹ thuật có tiềm năng thương mại hóa của các nhà khoa học Cuba về chăm sóc sức khỏe cộng đồng và ứng dụng trong nông nghiệp công nghệ cao. Định vị chiến lược tỉnh Lâm Đồng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo công nghệ y sinh phía Nam: Khởi động tiến trình thành lập Trung tâm hợp tác công nghệ y sinh Việt Nam - Cuba tại tỉnh Lâm Đồng, hướng tới phát triển khu công nghệ cao sinh học; khẳng định vai trò cầu nối của tỉnh Lâm Đồng trong chuỗi đổi mới y tế - khoa học - nông nghiệp dựa trên tài nguyên bản địa.

Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông tham dự hội thảo

Bà Maylem Rivero Silva - Trưởng Văn phòng Kinh tế và Thương mại Cuba tại Việt Nam phát biểu: Sự có mặt của đoàn doanh nghiệp Cuba tại Việt Nam và tại sự kiện này khẳng định mối quan hệ Việt Nam – Cuba ở giai đoạn cao nhất trong quan hệ phát triển sau chuyến thăm của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, đánh dấu mối quan hệ hữu nghị dài lâu của hai nước chúng ta. Hội thảo cũng là hiện thực hóa tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Cộng hòa Cuba năm 2024 có nội dung hai bên nhất trí thúc đẩy nghiên cứu, mở rộng hợp tác về nông nghiệp và công nghiệp chế biến thực phẩm, dược phẩm, công nghệ sinh học, dịch vụ y tế, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và các lĩnh vực khác.

Bà Maylem Rivero Silva - Trưởng Văn phòng Kinh tế và Thương mại Cuba tại Việt Nam phát biểu

Việt Nam là đối tác thương mại đứng thứ ba của châu Á tại Cuba. Nhiều tiềm năng và cơ hội đầu tư của hai thị trường chưa được khai thác như nông nghiệp chế biến nông sản thực phẩm, hàng tiêu dùng và nhiều mặt hàng khác. Trải qua 60 năm cấm vận của Mỹ làm nền kinh tế Cuba khó khăn, Cuba đối mặt với nền kinh tế như thời chiến. Trong quá trình này, Cuba nhận được sự hợp tác của Việt Nam, đặc biệt trong chuyến thăm của đồng chí Tô Lâm đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác. Năm ngoái, Cuba đã thúc đẩy chương trình đầu tư về lương thực thực phẩm, các doanh nghiệp Việt Nam có thể giúp Cuba trong lĩnh vực này để Cuba đạt mục tiêu đề ra.

Các biểu nước Cuba tham dự hội thảo

Liên quan hội thảo này, phát triển khoa học là ưu tiên hàng đầu của Cuba. Trong nhiều năm qua, Cuba đã đầu tư vào lĩnh vực này hình thành hệ thống khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo to lớn, là nền móng vững chắc để phát triển. Đầu tư lĩnh vực này là đầu tư cho phát triển, thịnh vượng, bền vững. Việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chúng tôi tin tưởng góp phần thực hiện thành công của Nghị quyết 57 của Việt Nam với công nghệ y sinh, kinh nghiệm trong sản xuất dược phẩm… Mới đây, sau nỗ lực 2 bên, chúng ta đã thành lập 1 liên doanh trong lĩnh vực công nghệ sinh học, chuyển giao sản xuất sinh phẩm, dược phẩm, chuyển giao nghiên cứu sản xuất tại Việt Nam (Công ty BioCubafarma - Bộ Y tế), liên doanh này có ý nghĩa thúc đẩy quan hệ hợp tác, mang lại lợi ích cho cả hai bên, ưu tiên cho sức khỏe con người và sức khỏe vật nuôi; hợp tác khoa học công nghệ sạch. Các trung tâm  (Tập đoàn Labiofarm, Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học Cuba – CIGB)… cùng tham gia diễn đàn này chia sẻ và mong muốn phát triển lĩnh vực này. Hội thảo sẽ góp phần xác định lĩnh vực hợp tác mới trong quan hệ song phương.

* ĐỊNH VỊ TRUNG TÂM HỢP TÁC CÔNG NGHỆ Y SINH VIỆT NAM – CUBA TẠI LÂM ĐỒNG

Ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu chỉ đạo hội thảo, nhấn mạnh: Trong lịch sử quan hệ ngoại giao Việt Nam, hiếm có mối quan hệ nào đặc biệt như quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước Việt Nam - Cuba. Nhân dân Việt Nam không bao giờ quên lời tuyên bố bất hủ của lãnh tụ Fidel Castro, vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Cuba, người bạn lớn của nhân dân Việt Nam: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu chỉ đạo hội thảo.

Chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Tô Lâm vào tháng 9/2024 và đặc biệt là Tuyên bố chung Việt Nam – Cuba, đã một lần nữa khẳng định cam kết mạnh mẽ của cả hai bên trong việc không ngừng phát triển mối quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba. Trong Tuyên bố chung đã nhấn mạnh “giao các ban, bộ, ngành, địa phương hai nước phát huy và làm sâu sắc hơn các cơ chế, thỏa thuận hợp tác hiện có, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng, bao gồm cả việc đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên”, trong đó công nghệ sinh học, dịch vụ y tế, công nghệ cao… là những lĩnh vực trọng tâm.

Chủ đề của hội thảo hôm nay “Hợp tác Công nghệ y sinh Việt Nam - Cuba” là hoạt động cụ thể hóa Tuyên bố chung rất có ý nghĩa, đúng với định hướng phát triển, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam và Cuba. Công nghệ y - sinh học tiên tiến đã được xác định là một trong 11 nhóm công nghệ chiến lược của Việt Nam. Đây là những lĩnh vực Việt Nam xác định cần tập trung ưu tiên thu hút đầu tư, phát triển nguồn nhân lực và hạ tầng để góp phần giải quyết các bài toán lớn của đất nước, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững. Cuba đã trở thành một hình mẫu thành công về đổi mới trong lĩnh vực công nghệ y sinh tiên tiến,xây dựng thành công một hệ sinh thái công nghệ sinh học hoàn chỉnh, mang tầm cỡ quốc tế với khả năng tự chủ từ nghiên cứu, phát triển đến sản xuất và thương mại hóa. Đây là minh chứng cho thấy chúng ta có thể đạt được những thành tựu đột phá trong phát triển công nghệ cao thông qua đầu tư có trọng tâm với định hướng chiến lược đúng đắn, bài bản.

Lãnh đạo Trung ương và tỉnh Lâm Đồng lắng nghe các tham luận của các đại biểu Cuba

Về phía Việt Nam, sau sáp nhập với Đắk Nông và Bình Thuận, Lâm Đồng trở thành tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước và hội tụ đầy đủ các lợi thế chiến lược: Cao nguyên ôn đới, vùng trung du, duyên hải; tài nguyên rừng, khoáng sản, địa chất, tài nguyên biển; gắn kết chặt chẽ trong một chỉnh thể thống nhất về không gian địa lý, lịch sử văn hóa và khát vọng phát triển. Như phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc ngày 9/6/2025: “Lịch sử đang trao cho tỉnh Lâm Đồng mới những tiềm năng, nguồn lực và cơ hội chưa từng có để phát triển, chúng ta phải nắm bắt, có chiến lược đúng đắn để biến cơ hội, nguồn lực và lợi thế thành kết quả phát triển cụ thể, cải thiện đời sống của nhân dân”.

Đặc biệt, ông Trần Lưu Quang đánh giá cao sự chủ động và tầm nhìn chiến lược của Lâm Đồng trong việc tiên phong hợp tác với Cuba trong lĩnh vực công nghệ y sinh. Ông cho rằng sự hợp tác này không chỉ cụ thể hóa Nghị quyết số 57 như tên của Hội thảo mà đã lồng ghép sáng tạo và hiện thực hóa đồng thời cả bốn nghị quyết của bộ tứ chiến lược, cụ thể:

Các đại biểu tham dự hội thảo

Nghị quyết 57 xác định đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt, con đường tất yếu để đưa Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và tiến vào kỷ nguyên mới. Nghị quyết 57 đặc biệt nhấn mạnh phát triển các ngành công nghệ cao mũi nhọn, trong đó có công nghệ sinh học, y sinh.

Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng: việc tăng cường hợp tác sâu rộng với một đối tác giàu thế mạnh trong lĩnh vực y sinh như Cuba vừa khai thác lợi thế về khoa học công nghệ, vừa có thể là một mô hình mới giúp cho Cuba vượt qua khó khăn do những hệ lụy của cấm vận gây ra.

Nghị quyết số 66 về thể chế: việc kiến tạo các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội được thảo luận tại hội thảo hôm nay, bao gồm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) chính là sự vận dụng sáng tạo Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật vào thực tiễn. Mặt khác, trong quá trình thực hiện các Dự án, chắc chắn sẽ có những thực tế phát sinh mới đòi hỏi phải điều chỉnh quy định hiện hành để tạo ra những hành lang pháp lý thuận lợi hơn phù hợp với sự phát triển của những mô hình mới.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân: tham dự hội thảo hôm nay có nhiều đại diện doanh nghiệp hai nước, trong đó có thể kể đến một số doanh nghiệp nổi tiếng như: Tập đoàn LabioFAM phát triển thành công các sản phẩm điều trị ung thư; Trung tâm Kỹ thuật di truyền và Công nghệ sinh học Cuba đã có những bước tiến vượt bậc trong công nghệ gen và sản xuất vắc-xin, phát triển thành công các loại vắc xin độc đáo, vắc xin phòng chống đại dịch hiệu quả cao... Sự tham gia của Viện Kinh tế Xanh và các doanh nghiệp tư nhân trong nước trong sáng kiến hợp tác này cũng khẳng định vai trò tiên phong của khu vực kinh tế tư nhân theo đúng tinh thần Nghị quyết 68, cũng là yếu tố quan trọng đối với sự thành công của sáng kiến này.

Hội thảo là cơ hội để chúng ta thảo luận thật kỹ lưỡng tiềm năng hợp tác giữa hai nước, các cơ chế, điều kiện cần thiết để thành lập, vận hành một Trung tâm hợp tác Công nghệ y sinh Việt Nam - Cuba đặt tại Lâm Đồng với mục tiêu trở thành một mô hình kiểu mẫu, được xây dựng dựa trên nền tảng “Bộ tứ chiến lược”; hoạt động theo cơ chế “Nhà nước kiến tạo, phục vụ, hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững”, vận hành trên “Ba trụ cột”: Nghiên cứu và Phát triển (R&D); Sản xuất - Thương mại hóa, và nghiên cứu, thí điểm chính sách đột phá.

Lãnh đạo Trung ương và tỉnh Lâm Đồng lắng nghe các tham luận từ chuyên gia sinh học Cuba

Ông Trần Lưu Quang tin tưởng rằng Trung tâm này sẽ là hạt nhân để hình thành một hệ sinh thái công nghệ sinh học hoàn chỉnh, không chỉ phục vụ cho hai nước mà còn có thể nhân rộng mô hình hợp tác với các đối tác quốc tế khác. Đây không đơn thuần là một sáng kiến về hợp tác kinh tế, khoa học mà còn là biểu tượng cho tình hữu nghị bền chặt Việt Nam - Cuba và là minh chứng cho khát vọng vươn lên, đi tắt đón đầu của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Hồng Thái trao đổi, góp ý một số nội dung về tiềm năng phát triển y sinh của Lâm Đồng

Hội thảo tập trung thảo luận cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ sinh học, y sinh Việt Nam - Cuba

Để nắm bắt thời cơ, phát huy tiềm năng khác biệt, lợi thế cạnh tranh, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm, và phải làm với một tư duy chiến lược đúng đắn, bài bản, với quyết tâm, nỗ lực hành động quyết liệt. Tỉnh Lâm Đồng phải tiên phong, phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan để chủ động thí điểm các chính sách đột phá và cơ chế đặc thù để kiến tạo một môi trường đầu tư, hợp tác công nghệ cao hấp dẫn. Đồng thời, tỉnh Lâm Đồng cần khẩn trương xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn mới, tạo thành một chỉnh thể phát triển thống nhất, đồng bộ, có sức lan tỏa mạnh mẽ, không chỉ hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung mà còn hỗ trợ để hình thành và phát triển hệ sinh thái công nghệ y sinh của cả nước nói riêng.

Đại diện nhà khoa học Cuba phát biểu tham luận

 Đồng thời, ông Trần Lưu Quang đề nghị các bộ, ngành, các địa phương có liên quan chủ động nghiên cứu, đề xuất và tổ chức thực hiện hiệu quả các cơ chế, giải pháp đột phá theo mô hình hợp tác “3 Nhà” gồm: Nhà nước – Nhà Khoa học – Doanh nghiệp. Trong đó, Nhà nước giữ vai trò kiến tạo thể chế, định hướng chiến lược và là cầu nối, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự hợp tác; Nhà khoa học giữ vai trò trụ cột trong nghiên cứu, đào tạo và phát triển công nghệ lõi; Doanh nghiệp là lực lượng chủ lực, trực tiếp ứng dụng, thương mại hóa các thành tựu khoa học, biến tri thức thành giá trị kinh tế - xã hội. Mục tiêu là tạo các điều kiện cần thiết để Dự án hợp tác Công nghệ y sinh Việt Nam - Cuba trở thành một mô hình thực tiễn sinh động đưa chủ trương của Đảng, Nhà nước vào cuộc sống, gắn kết nghiên cứu khoa học với nhu cầu thị trường, góp phần giải quyết những bài toán lớn của đất nước.

* KÝ KẾT CÁC BIÊN BẢN GHI NHỚ HỢP TÁC

Các đại biểu chứng kiến việc ký kết các Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) giữa Viện Kinh tế Xanh và các đối tác Cuba (LabioFAM, CIGB, CNIC).

Nội dung hội thảo có 6 phần báo cáo chuyên đề về tiềm năng và cơ hội hợp tác y sinh Việt Nam – Cuba, bao gồm: Cơ hội và thách thức trong hợp tác nghiên cứu - chuyển giao công nghệ, phát triển ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực y tế tại Việt Nam (Tiến sĩ Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo - Bộ Y Tế trình bày); Giới thiệu Dự án hỗ trợ điều trị ung thư từ nọc bọ cạp của Tập đoàn LabioFAM và các đề xuất hợp tác với Việt Nam (Tiến sĩ Dr. Aníbal Domínguez Odio - Giám đốc nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, Tập đoàn LabioFAM và Dr. Arianna Yglesias Rivera –Trưởng dự án nghiên cứu Peptide chống ung thư, Tập đoàn LabioFAM); Lâm Đồng và tầm nhìn trở thành trung tâm y sinh của Khu vực và Thế giới (Giáo sư Trần Hồng Thái – Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng); Giới thiệu các thế mạnh công nghệ y sinh phục vụ nông nghiệp bền vững của Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và công nghệ sinh học Cuba cùng những cơ hội hợp tác với Việt Nam (Tiến sĩ Dr. Myladys Limonta Ferrnandez - Giám đốc Kinh doanh và phát triển, Trung tâm kĩ thuật gien và Công nghệ sinh học CIGB); Giới thiệu về Trung tâm nuôi động vật thí nghiệm quốc gia - Động vật của sự sống (Giáo sư Dr Iliana Maria Sosa Teste - Giám đốc Trung tâm Động vật cho phòng thí nghiệm Cuba); Đề xuất phương án hợp tác thành lập Trung tâm công nghệ Y sinh Việt Nam – Cuba và Định hướng hình thành khu công nghiệp công nghệ sinh học tại Lâm Đồng (Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện Kinh tế Xanh).

Viện Kinh tế Xanh ký Biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện với Trung tâm Kỹ thuật gen và Công nghệ sinh học CIGB (Công ty BioCubafarma - Bộ Y tế)

Lãnh đạo Trung ương, địa phương chứng kiến lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Việt Nam - Cuba

Bên cạnh đó, Hội thảo tập trung thảo luận cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ sinh học, y sinh Việt Nam - Cuba do đại diện lãnh đạo Trung ương, tỉnh Lâm Đồng, một số bộ, viện nghiên cứu và chuyên gia hai nước chủ tọa.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chứng kiến việc ký kết các Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) giữa Viện Kinh tế Xanh và các đối tác Cuba (LabioFAM, CIGB, CNIC). Cụ thể: Viện Kinh tế Xanh và Tập đoàn LabioFAM (Cuba) đã ký Hợp đồng khung hợp tác toàn diện về việc cùng hợp tác nghiên cứu, phát triển, sản xuất và thương mại các sản phẩm, công trình nghiên cứu công nghệ sinh học nông nghiệp và y học tự nhiên phục vụ chăm sóc sức khỏe Nhân dân và phát triển nông nghiệp bền vững. Trong đó, có các sản phẩm nổi tiếng của Cuba như sản phẩm hỗ trợ bệnh nhân ung thư từ nọc bọ cạp xanh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, phân bón vi sinh, mỹ phẩm thiên nhiên...

Chuyên gia Cuba phát biểu tại hội thảo

Viện Kinh tế Xanh cũng ký Biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện với Trung tâm Kỹ thuật gien và Công nghệ sinh học CIGB (Công ty BioCubafarma - Bộ Y tế) về việc cùng hợp tác nghiên cứu, phát triển, sản xuất và thương mại các sản phẩm, công trình nghiên cứu công nghệ sinh học nông nghiệp; trong đó nổi bật là các loại vắc xin dành cho động vật, gia súc, gia cầm, thuỷ hải sản, chế phẩm bảo quản thực phẩm sinh học...

Thông tin từ diễn đàn Hội thảo, lãnh đạo Viện Kinh tế Xanh cho biết đã có  hơn 6 nhà đầu tư trong và ngoài nước sẵn sàng đầu tư, bắt tay làm ngay các dự án hợp tác Công nghệ y sinh Việt Nam – Cuba tại Lâm Đồng.

Ông Trần Hồng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng phát biểu

Ông Trần Hồng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Với lợi thế về khí hậu, hạ tầng giáo dục – y tế, cùng nguồn dược liệu tự nhiên và vị trí chiến lược tại vùng kinh tế phía Nam, Lâm Đồng có đầy đủ điều kiện để phát triển trở thành một trung tâm y sinh công nghệ cao. Trong bối cảnh cả nước đang đồng loạt thúc đẩy các đột phá chiến lược về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghiên cứu mô hình phát triển vùng, điều chỉnh địa giới hành chính và thúc đẩy liên kết tỉnh – thành, chúng tôi xác định y sinh là một trụ cột kinh tế – khoa học – xã hội mới, không chỉ phục vụ chăm sóc sức khỏe Nhân dân mà còn tạo ra giá trị xuất khẩu, thu hút đầu tư chất lượng cao và lan tỏa hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại địa phương. Việc hợp tác với Cuba – quốc gia có nền công nghệ y sinh hàng đầu thế giới – là bước đi chiến lược đầu tiên trong lộ trình này. Lâm Đồng cam kết đồng hành cùng các đối tác trong và ngoài nước để phát triển y sinh trở thành ngành mũi nhọn mới, mang tầm quốc gia và khu vực”.

Tiến sĩ Dr. Myladys Limonta Ferrnandez - Giám đốc Kinh doanh và phát triển, Trung tâm kĩ thuật gien và Công nghệ sinh học CIGB

Để phát huy tối đa tiềm năng và thu hút doanh nghiệp Cuba và các doanh nghiệp Việt Nam hợp tác đầu tư trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, UBND tỉnh Lâm Đồng cam kết ủng hộ mô hình "Doanh nghiệp dẫn dắt - Chính sách hỗ trợ", trong đó các doanh nghiệp Cuba đầu tư công nghệ và chuyên môn, doanh nghiệp trong nước đầu tư vốn, chính quyền Lâm Đồng cam kết tạo môi trường đầu tư thuận lợi với các chính sách đặc thù.

Chuyên gia Cuba tham luận tại hội thảo

Cụ thể, về đất đai và quy hoạch, Lâm Đồng sẽ quy hoạch riêng khu vực phát triển công nghệ y sinh, hỗ trợ khai thác đất rừng hợp lý cho trồng dược liệu theo tiêu chuẩn và cho thuê đất ưu đãi đối với các dự án công nghệ sinh học. Về thủ tục hành chính, Lâm Đồng sẽ từng bước áp dụng cơ chế một cửa cho mọi thủ tục đầu tư, rút ngắn thời gian cấp phép và hỗ trợ pháp lý trong hợp tác với đối tác Cuba. Về thuế và tài chính, các doanh nghiệp Cuba và Việt Nam sẽ được hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi theo quy định về công nghệ cao, ưu đãi về thuế nhập khẩu thiết bị và nguyên liệu nghiên cứu theo quy định, cùng hỗ trợ lãi suất cho vay đầu tư dài hạn.

Giáo sư Dr Iliana Maria Sosa Teste - Giám đốc Trung tâm Động vật cho phòng thí nghiệm Cuba

UBND tỉnh Lâm Đồng cũng cam kết hỗ trợ mạnh mẽ việc phát triển nguồn nhân lực thông qua chương trình đào tạo tại Cuba cho cán bộ kỹ thuật Lâm Đồng, thu hút chuyên gia Cuba làm việc tại Lâm Đồng với chế độ ưu đãi đặc biệt và xây dựng cơ sở đào tạo chuyên về công nghệ sinh học. Lâm Đồng đặt mục tiêu đến năm 2030, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ sinh học đạt 100 - 150 triệu USD, tạo việc làm cho 8.000 lao động chất lượng cao, đóng góp 2% vào GRDP tỉnh, cùng với việc phát triển các sản phẩm sinh học nông nghiệp đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, sản phẩm y học tự nhiên từ dược liệu bản địa và các bằng sáng chế hợp tác Việt Nam - Cuba.

Đặc biệt, tỉnh Lâm Đồng cam kết phát triển theo hướng bền vững với việc khai thác đất rừng hợp lý, bảo vệ môi trường, tái trồng rừng hằng năm với các loài dược liệu quý và phát triển du lịch sinh thái kết hợp công nghệ sinh học để tạo ra mô hình phát triển toàn diện.

Các chuyên gia phát biểu tham luận tại hội thảo

“Lâm Đồng mở rộng vòng tay chào đón các doanh nghiệp Cuba phối hợp cùng các nhà đầu tư, các viện nghiên cứu, trường Đại học của Việt Nam và quốc tế trong việc đầu tư, hợp tác phát triển công nghệ y sinh. Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa tài nguyên sinh học phong phú của Lâm Đồng và công nghệ tiên tiến của Cuba sẽ tạo ra những sản phẩm có giá trị cao, phục vụ không chỉ thị trường Việt Nam mà còn xuất khẩu ra thế giới. UBND tỉnh cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp từ khâu khảo sát đến vận hành, tạo môi trường đầu tư minh bạch và thuận lợi nhất, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư nước ngoài, và hỗ trợ phát triển bền vững có trách nhiệm.

Tiến sĩ Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo - Bộ Y tế trình bày tham luận

Với tiềm năng tài nguyên sinh học phong phú, chính sách hỗ trợ quyết liệt và kinh nghiệm hợp tác với Cuba, Lâm Đồng sẵn sàng trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp công nghệ sinh học Cuba và là "phòng thí nghiệm chính sách" đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ y sinh. Chúng tôi tin tưởng rằng, từ cao nguyên Đà Lạt, sự hợp tác giữa Lâm Đồng và các doanh nghiệp Cuba sẽ không chỉ tạo ra những sản phẩm công nghệ sinh học chất lượng cao, mà còn tạo ra những chính sách đột phá được thí điểm thành công tại “Sandbox” Lâm Đồng, từ đó cung cấp kinh nghiệm quý báu cho cả nước trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về khoa học công nghệ.

Các chuyên gia phát biểu tham luận tại hội thảo

Đại biểu tới từ Cuba phát biểu trao đổi thảo luận

Đồng thời, các kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu thử nghiệm chính sách cũng như các kết quả thu được từ mô hình phát triển, khai thác kinh tế rừng bền vững ở Lâm Đồng cũng được nghiên cứu, triển khai ở Cuba, nhất là trong bối cảnh đất nước Cuba anh em còn vô vàn khó khăn, cần sự chung tay, giúp sức của chúng ta, những người bạn, những người đồng chí đã cùng nhau đấu tranh cho độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân mỗi nước và nhân loại”, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Hồng Thái khẳng định.

Các đại biểu Việt Nam - Cuba chụp hình lưu niệm

Việc đi đầu trong việc tập trung nguồn lực thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ y sinh, khuyến khích mạnh mẽ hợp tác công tư nhằm thúc đẩy lĩnh vực này của Lâm Đồng có ý nghĩa đặc biệt trong việc triển khai bốn Nghị quyết đột phá là 'Bộ tứ trụ cột' đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Việc thúc đẩy phát triển quan hệ hợp tác với Cuba - một cường quốc y sinh đã được thế giới công nhận - là cơ hội để Việt Nam nói chung và Lâm Đồng nói riêng góp phần tạo đột phá trong cuộc đua công nghệ sinh học khu vực.