Cao hơn bầu trời - bộ phim truyền hình dài tập được xem là hoành tráng nhất về chiến tranh Việt Nam từ trước tới nay hiện đang được phát sóng lúc 14h hàng ngày trên kênh VTV9. Phim chào mừng ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12) và Ðiện Biên Phủ trên không (18/12). Tác giả kịch bản phim, nhà văn - Ðại tá Nguyễn Minh Ngọc đã chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị...
Cao hơn bầu trời - bộ phim truyền hình dài tập được xem là hoành tráng nhất về chiến tranh Việt Nam từ trước tới nay hiện đang được phát sóng lúc 14h hàng ngày trên kênh VTV9. Phim chào mừng ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12) và Ðiện Biên Phủ trên không (18/12). Tác giả kịch bản phim, nhà văn - Ðại tá Nguyễn Minh Ngọc đã chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị...
- Cơ duyên nào dẫn anh tới việc viết 50 tập phim “Cao hơn bầu trời” - bộ phim hiện được xem là hoành tráng nhất về chiến tranh?
Tháng 4 năm 1975, ông nhập ngũ khi đang học phổ thông. Cuối năm 1975, về Quân chủng Phòng không - Không quân. Học đào tạo sĩ quan chính trị tại Trường Sĩ quan Không quân (1980-1983).
Từ năm 1997, ông chuyển sang làm biên tập văn xuôi Tạp chí Nha Trang thuộc Hội VHNT Khánh Hòa. Cuối năm 2004, Bộ Quốc phòng điều động về Nhà Xuất bản QĐND, phụ trách Chi nhánh TP Hồ Chí Minh. Biên tập viên NXB QĐND và Tạp chí Văn hóa Quân sự. Quân hàm Đại tá.
Nhà văn Nguyễn Minh Ngọc là Phó ban Kiểm tra Hội Nhà văn Việt Nam khóa IX, Phó ban Kiểm tra Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh khóa VII (2015-2020).
|
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Đúng là một cơ duyên. Tuy viết văn xuôi, nhưng từ lâu tôi đã “mê” kịch bản phim, và có được đọc một số kịch bản của các nhà văn đàn anh (Nguyễn Khắc Phục, Văn Lê) nhưng thú thực là lúc ấy tôi vẫn chưa hiểu gì nhiều.
Tôi dự định viết một bộ tiểu thuyết dài hơi về đề tài không quân... Ý tưởng còn đương thai nghén thì bất ngờ giữa năm 2011, tôi gặp ông Thái Hòa - Giám đốc Hãng phim Giải phóng. Sau gần 1 giờ trò chuyện, Giám đốc Hãng phim xiết tay bảo tôi viết thành kịch bản phim nhiều tập đi, hẵng gác tiểu thuyết lại đã.
Điều tình cờ ngẫu nhiên chạm trúng vào mạch đam mê của tôi. Để nắm bắt “bí kíp”, tự tôi mầy mò nghiền ngẫm, trang bị cho mình. Kết quả 50 tập với 2.500 trang kịch bản phim “Cao hơn bầu trời” đã ra đời trong 11 tháng như thế.
- Vậy nội dung phim là gì, thưa anh?
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Bộ phim tái hiện cảnh quân và dân Hà Nội mà nòng cốt là bộ đội Phòng không - Không quân đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng “siêu pháo đài bay” B52 của Mỹ, làm nên trận “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” lừng lẫy cuối tháng 12/1972. Với tâm niệm phải viết sao cho hay, cho mới, tôi tránh xa lối mòn! Phản ánh đề tài lịch sử, nhưng không phải là phim lịch sử mà là bộ phim truyện nhiều tập về thân phận con người qua chiến tranh. Trong số 136 nhân vật phim, ngoại trừ Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp và Thượng tướng Tổng Tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng, là nguyên mẫu, số còn lại, từ các cán bộ Quân chủng, Binh chủng cho đến các phi công chiến đấu, sĩ quan điều khiển tên lửa, các pháo thủ cao xạ và trắc thủ radar... đều được nhào nặn lại. Họ là những con người của cuộc chiến đấu khốc liệt, nhưng không vì thế mà tôi lý tưởng hóa một ai! Tôi tâm đắc khi xây dựng hình tượng những người con miền Nam đánh giặc trên đất Bắc, rất đỗi hào hùng. Bộ phim còn là tình yêu sâu đậm của tôi đối với đất và người Hà Nội, nơi tôi chỉ sống gom lại vẫn chưa đầy một năm. Bởi vậy, sát cánh cùng những người lính, còn có cả những bà mẹ, những nữ tự vệ nhà máy dệt, và những người trai của Hà Nội hào hoa sẵn sàng sống mái vì Thủ đô với đầy đủ hình hài, tính cách và khí phách riêng của họ! Trong phim có nhiều mối tình, có cả chuyện tình của phi công MiG 21 yêu một cô gái Nga...
 |
| Hình trong phim: Trước giờ xuất kích! |
- Tên phim gây ấn tượng mạnh với độc giả, anh muốn chuyển tải thông điệp gì qua đó, thưa anh!
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Tên phim được “chiết” từ những dòng nhật ký của phi công Hà Vĩnh (nhân vật phim). Nhà vợ mới cưới ở cách sân bay chừng 15, 20 km nhưng vì trực chiến chuẩn bị đánh B52 nên Vĩnh không thể về. Cô vợ trẻ đẹp, là dân quân xã. Nhớ quá, một tối, Hà Vĩnh giả cách đi ngủ sớm, mượn xe đạp của cậu thợ máy, liều về thăm vợ. Nhớ nhung, khao khát, nên khi về đến nhà, giữa đêm khuya thấy hai cô gái giải nong nằm trước thềm nhà, chàng liền bế thốc một cô vào buồng. Sau trận yêu, mới biết là… nhầm. Cô bạn xấu hổ, rút lẹ. Kỳ diệu thay, trong đêm ấy, cả hai người phụ nữ cùng đậu thai! Về sau, cô bạn sinh con gái, cô vợ sinh con trai. Biết vợ có thai, những ngày trực chiến, Hà Vĩnh đều ghi nhật ký. Đây là điều anh “tâm sự” với đứa con tương lai: … Con ơi, “Cao hơn bầu trời” là Tổ quốc Việt Nam!... Tôi muốn chuyển tải một thông điệp rằng chúng ta thắng đối phương không chỉ bằng sức mạnh thông thường mà bằng cả tình yêu, trong đó có tình yêu quê hương, xứ sở của những người lính, rộng ra là cả dân tộc. Một dân tộc thà chết chứ nhất định không chịu sống quỳ!
Nếu là phim nhựa thì đây sẽ là cảnh hót, nhưng phim truyền hình nên đành phải chấp nhận. Và trong một trận đánh, Hà Vĩnh hy sinh mà chưa kịp nhìn thấy mặt con! Bi tráng lắm chứ, và cũng đời lắm chứ!
- Anh dành thời gian lấy tư liệu, viết 50 tập phim vào lúc nào khi thời điểm ấy anh vẫn ra sách đều, đồng thời là quản lý Chi nhánh NXB Quân đội tại TP Hồ Chí Minh?
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Với bộ phim này, dành ra một năm trời để tìm tư liệu cũng chưa chắc xong, mà xong cũng chưa chắc đã viết nổi vì tư liệu chỉ là cái vỏ, nếu không nắm được hồn vía thì cũng chào thua. Thời điểm ấy, có không ít người bập vô đề tài này, nhưng thảy đều... kềnh! Ở không quân 30 năm, tôi thuộc nhiều típ người, hiểu cặn kẽ các góc cạnh, vốn sống ăm ắp luôn cựa quậy trong đầu, nên khi cầm bút thì mọi thứ tự nhiên ùa về. Hằng ngày, tôi nhờ con trai chở lên cơ quan, ngồi biên tập sách, điều hành công việc. Hết giờ về nhà, mới viết. Có lúc tôi như người lên đồng vậy. Ngày nghỉ, tôi tắt điện thoại, để “cày”. Vì vậy, công việc chi nhánh NXB vẫn trôi chảy, sách nhiều, doanh thu khá. Cuối năm 2013, tôi được anh em cơ quan ở Hà Nội bầu là Chiến sĩ Thi đua nữa đấy.
- Chả cứ gì không quân, mà rộng ra đề tài chiến tranh vẫn còn quá ít những bộ phim hay tìm được sự đồng cảm giữa người xem và các nhà làm phim. Là người trong cuộc, anh đánh giá vì sao?
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Có thể nói phim chiến tranh của ta, kịch bản thật, song nhiều phim ra lại giả khượt. Cái giả đến từ bối cảnh, đạo cụ, diễn xuất... theo lối mòn. Và điều quan trọng là ngôn ngữ nhân vật không có, những câu thoại nghe cứ nhừa nhựa, gắn vào miệng ai cũng được. Thậm chí nhái phim nước ngoài rất ngô nghê. Quả thật, nếu phim cứ “ùng oàng, ta thắng địch thua” thì chả ma nào ngó đến!
- Hiện nay anh đang ấp ủ đề tài tâm đắc nào?
Nhà văn - Đại tá Nguyễn Minh Ngọc:
Tôi mới vừa dự Trại tiểu thuyết do NXB QĐND mở tại Nha Trang và Trại viết “Cây bút vàng” lần III ở Phú Quốc trở về. Nghỉ hưu rồi, song công việc của tôi vẫn bề bộn. Đề tài ư, tiếp tục đào sâu mạch nguồn chiến tranh, viết về những người lính và những người phụ nữ đi qua cuộc chiến...
VÕ THU HƯƠNG
