Cách đây dăm năm, khi đã bước vào tuổi 85, nhà văn Nguyễn Thái Huyền (sinh 1928) liên tiếp cho ra đời 3 tiểu thuyết trinh thám, tình báo (Nội tuyến A3, Mai Anh Ðào, Thám tử đội Hướng Dương) đã trở thành "hiện tượng" gây tiếng vang lớn. Ðó là một tấm gương lao động sáng tạo không kể tuổi tác khiến bạn văn ngưỡng mộ.
Cách đây dăm năm, khi đã bước vào tuổi 85, nhà văn Nguyễn Thái Huyền (sinh 1928) liên tiếp cho ra đời 3 tiểu thuyết trinh thám, tình báo (Nội tuyến A3, Mai Anh Ðào, Thám tử đội Hướng Dương) đã trở thành “hiện tượng” gây tiếng vang lớn. Ðó là một tấm gương lao động sáng tạo không kể tuổi tác khiến bạn văn ngưỡng mộ.
 |
| Nhà văn Nguyễn Thái Huyền đang hoàn thiện bản thảo tiểu thuyết “Đội K32 Tây Trường Sơn” để sớm ra mắt bạn đọc |
Nhà văn Nguyễn Thái Huyền quê gốc ở Văn Sơn - Đô Lương - Nghệ An, ông vào Đà Lạt từ năm 1935 cùng với cha và chú ruột - những người trong dòng họ Nguyễn Thái - một trong những dòng họ có công mở đất lập ấp Nghệ Tĩnh (Phường 8). Như một chứng nhân lịch sử, ông từng tham gia vào dòng người tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền mùa thu 1945 tại Đà Lạt, trong đó đi đầu là những người con đến từ quê hương Xô Viết Nghệ Tĩnh... Sau khi Pháp chiếm đóng lại, để tránh sự “nhòm ngó” của kẻ thù, ông trở về quê, cuộc sống đưa đẩy, ông xuôi Nam ngược Bắc, tham gia vào chiến dịch Điện Biên Phủ đánh Pháp, rồi tiếp tục lao vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước... Trong những năm tháng ấy, văn thơ luôn là bạn đồng hành cùng người chiến sĩ Nguyễn Thái Huyền chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Đất nước thống nhất, ông trở lại Đà Lạt làm việc tại Bưu điện tỉnh cho đến ngày nghỉ hưu. Là cán bộ tiền khởi nghĩa ông may mắn được chứng kiến những thời khắc lịch sử, những mốc son chói lọi của dân tộc. Khi tuổi càng cao, ông càng thấy trách nhiệm của mình phải ghi lại những năm tháng ấy. Những câu chuyện, những tiểu thuyết ra đời chính là vốn sống, là ký ức về mảnh đất Nam Tây Nguyên những năm tháng đấu tranh gian khổ, những chiến công anh dũng của quân và dân Đà Lạt được viết nên với tâm thế người “trong cuộc” thấm đẫm niềm tự hào. Đó là những thước phim quay chậm về cuộc đời ông hòa vào dòng chảy lịch sử, dưới bút pháp của thể loại tiểu thuyết tình báo, trinh thám làm cho những sự kiện có thật trở nên ly kỳ hấp dẫn mà vẫn chân thực như một người dùng truyện viết sử.
Nhà văn Nguyễn Thái Huyền đã dành hai tiểu thuyết tình báo Mai Anh Đào, Nội tuyến A3 để nói về phong trào đấu tranh chính trị của công nhân, người dân lao động, tiểu thương, học sinh, sinh viên Đà Lạt trong những năm chống Mỹ ác liệt nhất (1965 - 1968) với tinh thần quật khởi, sẵn sàng hy sinh vì một đất nước Việt Nam độc lập, thống nhất. Tiểu thuyết trinh thám “Thám tử đội Hướng Dương” lại có không gian rộng hơn, thời gian “xưa” hơn, là những hồi ức về thời niên thiếu, thời thanh xuân của ông từ Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931) đến tổng khởi nghĩa giành chính quyền (1945) ở Đà Lạt. Để biến những sự kiện lịch sử thành tiểu thuyết mang hơi thở “trinh thám”, ông đã từng là “mọt sách” đọc rất nhiều tiểu thuyết trinh thám của các nước Á, Âu. “Lợi thế” lớn nhất của nhà văn Nguyễn Thái Huyền - ông là người “trong cuộc”, trực tiếp tham gia giao liên đưa thư mật hoạt động cách mạng tại ấp Nghệ Tĩnh trong những ngày chuẩn bị tổng khởi nghĩa và được “tắm mình” vào dòng người hô vang tiến lên khu Hòa Bình trong ngày tổng khởi nghĩa với khí thế sục sôi giành độc lập. Những trang viết với những tình tiết đấu trí với kẻ thù, lòng dũng cảm của đội thám tử - những người trẻ tuổi đầy ắp nhiệt huyết và hành động cách mạng; đó là tình cảm đồng chí đồng đội, tình đất, tình người; có cả hy sinh, đau thương, mất mát. Để có những trang viết dày dặn, không chỉ là tình yêu với Đà Lạt, mà còn là sự dày công. Nhà văn tâm sự, riêng tiểu thuyết “Thám tử đội Hướng Dương” đã “ngốn” của ông thời gian 3 năm để tập hợp tư liệu, gặp gỡ các nhà lão thành cách mạng trên địa bàn các tỉnh khu VI, những chiến sĩ cách mạng tiền khởi nghĩa. Quên đi tuổi tác, ở tuổi trên “bát thập” ông bắt tay vào viết không kể ngày, giờ, chữ nghĩa theo dòng hoài niệm tràn ra trên giấy làm cho bản thảo A4 lên đến 14 kg.
Đọc tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thái Huyền, người đọc hình dung về Đà Lạt với diện mạo đầy đủ cả bề dày, chiều sâu và chiều rộng, một Đà Lạt không chỉ đẹp bên ngoài mà sâu bên trong là vẻ đẹp của thành quả mồ hôi, cả máu và nước mắt của bao thế hệ người dân trên mọi miền đất nước về đây lập làng, lập ấp, chiến đấu và chiến thắng.
Đến nay, 9 đầu sách của nhà văn Nguyễn Thái Huyền đã được xuất bản, ở tuổi xấp xỉ 90 chưa bằng lòng với mình, ông vẫn miệt mài cầm bút mong để lại cho thế hệ sau nhiều hơn thế nữa.
QUỲNH UYỂN
