Cũng là một giải đấu lớn của thế giới với nhiều đội bóng lớn ở Nam Mỹ, nhưng Copa America 2019 có vẻ nhộn nhịp ở xứ sở Samba bên kia bờ đại dương hơn là ở châu Á trong đó có Việt Nam.
Cũng là một giải đấu lớn của thế giới với nhiều đội bóng lớn ở Nam Mỹ, nhưng Copa America 2019 có vẻ nhộn nhịp ở xứ sở Samba bên kia bờ đại dương hơn là ở châu Á trong đó có Việt Nam.
 |
Tùy hứng
Nếu có một giải bóng đá nào lâu đời nhất trên thế giới thì chính là đây: Copa America - Cúp bóng đá Nam Mỹ.
Được tổ chức lần đầu vào năm 1916, Copa America đã qui tụ được đội tuyển bóng đá các quốc gia Nam Mỹ để tranh tài trong một giải đấu tầm cỡ thời bấy giờ. Nhưng mãi cho đến nay, dù đến lần tổ chức thứ 46 năm nay, giải đấu này vẫn chưa được đặt ngang hàng với giải bóng đá vô địch quốc gia châu Âu - EURO, dù trong đó có mặt những đội tuyển rất lớn của bóng đá thế giới như Brazil, Argentina.., có những siêu sao bóng đá hàng đầu thế giới trong bất kỳ thời đại nào, từ Pelé, Maradona cho đến Ronaldo - người ngoài hành tinh và như Messi hiện nay thi đấu. Vì sao như vậy?
Cần nói thêm rằng dân số của 10 nước Nam Mỹ trong 19 quốc gia Mỹ Latinh này (hầu hết đều nói tiếng Tây Ban Nha, chỉ duy nhất Brazil nói tiếng Bồ Đào Nha), cũng không hề nhỏ, khoảng 600 triệu người trong khi cả châu Âu cũng chỉ khoảng 750 triệu người. Các nước ở đây cũng có những nền kinh tế mạnh làm đầu tàu cho cả khu vực, như Brazil chẳng hạn, đặc biệt tình yêu bóng đá nơi đây thì không đâu trên thế giới sánh bằng.
Rất nhiều lý giải cho việc Copa America mãi không vươn cao lên dù mục tiêu của giải đấu này được các quốc gia Nam Mỹ đưa ra gần đây là phải cạnh tranh với giải bóng đá châu Âu bên kia bờ đại đương. Trước nhất, đó là vì giải đấu này được tổ chức một cách rất ngẫu hứng. Trong khi EURO chặt chẽ, khoa học bao nhiêu, giải ngày càng hoàn thiện đến từng chi tiết thì Copa America ưng thì tổ chức, ưng thì không, rất tùy hứng, kiểu như cách chơi bóng của những ngôi sao xuất thân từ nền bóng đá Nam Mỹ này.
Không tùy hứng sao được khi giải những năm đầu diễn ra mỗi năm 1 lần rồi nâng lên 2 năm 1 lần, rồi tiếp tục nâng lên 3 năm một lần, đến 4 năm một lần nhưng có lúc chẳng đúng theo thứ tự nào. Gần đây nhất, Copa America 2015 vừa diễn ra ở Chile thì sau đó đúng 1 năm Copa America Centenario 2016 lại được tổ chức tiếp ở Mỹ nhân sự kiện 100 năm giải đấu. Đến 2019 này Copa America diễn ra ở Brazil nhưng ngay trong năm đến, năm 2020 lại được tổ chức ở 2 nước Argentina và Colombia. Trước tình trạng quá tùy hứng này, Ban tổ chức giải đấu đã quyết định “lập lại trật tự”, đến sau năm 2020 sẽ quay lại chu kỳ 4 năm 1 lần và Ecuador là nước đăng cai cho Copa America 2024. Nhưng liệu giải đấu này có thay đổi lịch trình nữa hay không, khó mà biết!
Không nhất quán về khung thời gian diễn ra, thể thức thi đấu của Copa America cũng rất tùy hứng. Như giải đấu trên đất Mỹ 2016 chẳng hạn, vòng tứ kết, bán kết lẫn tranh giải ba các đội phải đá luân lưu luôn sau 90 phút, chỉ trận chung kết mới thêm hiệp phụ khi hòa nhau. Còn giải năm nay, các đội đến vòng tứ kết nếu hòa trong giờ đá chính thức thì giải quyết ngay thắng thua bằng sút luân lưu, không có hiệp phụ, tuy nhiên các trận vòng bán kết, trận tranh giải ba lẫn chung kết thì lại có thêm hiệp phụ nếu hòa!
Cũng vì chỉ có 10 quốc gia nên Copa America không có vòng loại. Không có vòng loại nên hay dở gì thì cũng vào vòng bảng nên các trận đấu của giải trong vòng loại thường rất chênh lệch.
Chính sự ngẫu hứng, thay đổi lịch trình, điều lệ lộn xộn, chênh lệch trình độ, kém cạnh tranh nên hệ thống truyền thông thế giới lâu nay có vẻ ít hào hứng với giải đấu này. Cùng đó, các quốc gia tại vùng Nam Mỹ cũng chưa quảng bá đủ độ để lôi kéo người xem từ nhiều khu vực khác trên thế giới, có thể nói rằng Copa America cần phải làm rất nhiều điều nếu như muốn bắt kịp được với EURO.
Vẫn rất đáng xem
Cùng với 10 đội của các nước Nam Mỹ gồm Brazil - chủ nhà, Argentina, Chile (đương kim vô địch), Colombia, Bolivia, Ecuador, Paraguay, Peru, Venezuela và Uruguay, Copa America 2019 còn có 2 khách mời là Nhật Bản và Qatar đến từ châu Á, được chia thành 3 bảng đấu.
Lâu nay giải đấu này thường mời các đội từ Trung Mỹ, đặc biệt là Mexico vốn là khách mời thường xuyên, nhưng giải năm nay Ban tổ chức muốn mời Qatar vì đây là nước chủ nhà của World Cup 2022, còn Nhật Bản là quốc gia đứng nhì Giải Vô địch Bóng đá châu Á, chỉ sau Qatar.
Bắt đầu từ 14/6 đến ngày 7/7, Copa America 2019 đến thời điểm này đã bước vào các trận đấu loại trực tiếp vòng tứ kết đầy hấp dẫn.
Nói gì thì nói đây vẫn là một giải đấu rất đáng xem vì nhiều lẽ. Nếu có nói về sự chênh lệch thì sự chênh lệch này nằm giữa các đội Nam Mỹ với nhau, còn so với các châu lục khác, trừ một số đội mạnh ở châu Âu, thì họ vượt lên rất nhiều. Điển hình là 2 đội khách mời nhất nhì châu Á vừa rồi là Qatar và Nhật Bản đã không vượt qua được vòng loại dù đã chơi rất nỗ lực.
Một nét đáng nói khác là tính ngẫu hứng của bóng đá Nam Mỹ. Dù bóng đá Nam Mỹ hiện nay đã dần tiệm cận cách chơi với bóng đá châu Âu vì rất nhiều cầu thủ của họ góp mặt trong đội tuyển quốc gia vốn đang chinh chiến khắp các giải lớn ở lục địa già. Chính những cầu thủ xuất ngoại này mang phong cách chơi khoa học của châu Âu về cho đội tuyển của họ, cũng phòng thủ chặt, cũng đổ bê tông khi có dịp để bảo vệ tỷ số chứ không ào ào xông lên như trước.
Tuy nhiên, bóng đá Nam Mỹ trong chừng mực nào đó dù bị “toàn cầu hóa bóng đá” vẫn luôn tồn tại tính ngẫu hứng theo kiểu riêng của mình. Vẫn còn đó không ít những cầu thủ ra sân như một nghệ sỹ, sân cỏ như sàn diễn để họ phô diễn kỹ thuật cá nhân, biểu diễn những đường bóng đẹp, những cú chuyền bóng độc đáo trên sân mà chỉ riêng bóng đá Nam Mỹ mới có được. Đó chính là cái đẹp của bóng đá, suy cho cùng.
Với giải năm nay, Brazil với ưu thế chủ nhà rất lớn của mình, liệu có đăng quang tại Copa America 2019 hay không vẫn là một câu hỏi?
GIA KHÁNH
