Chiến thắng của niềm tin

Thành phố Tokyo của Nhật Bản trong ngày 8/9 vừa qua đã hân hoan chào đón một sự kiện lớn khi vượt qua 2 ứng viên khác là Madrid và Istanbul để trở thành địa điểm đăng cai Thế vận hội mùa hè 2020.

Người Nhật chào đón sự kiện giành được quyền đăng cai Thế vận hội 2020 tại Tokyo

Đây đã là lần thứ ba thủ đô của Tây Ban Nha bị thất bại trong việc đưa Thế vận hội mùa hè về với mình dù Madrid là một thành phố xinh đẹp, người dân yêu thể thao với các CLB bóng đá danh tiếng, với những danh thủ quần vợt hứa hẹn những trận đấu hấp dẫn, thu hút đông đảo người xem. Thế nhưng điểm yếu trong thời điểm đăng cai này với Madrid chính là tiềm lực về tài chính: kinh tế Tây Ban Nha đang thời khủng hoảng vì nợ công và đến nay vẫn chưa thấy dấu hiệu hồi phục. Trong thế buộc Madrid đã phải đưa ra chiến lược “thắt lưng buộc bụng” cho một Thế vận hội khi đăng cai và chính điều này đã làm cho Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) phải do dự.

So với Madrid Tây Ban Nha thì ứng viên Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ có ưu thế hơn nhiều. Đây đã là lần thứ 5 Istanbul - thành phố từng được các đế quốc hùng mạnh trong lịch sử như La Mã, Ottoman chọn làm thủ đô, từng nằm trên con đường tơ lụa trước đây, đứng ra đăng cai Thế vận hội mùa hè nên chuẩn bị rất kỹ. Với trên 13,5 triệu dân, nằm trên vịnh Bosphorus tuyệt đẹp nối 2 bờ Âu - Á, Istanbul được coi là “Thủ đô Văn hóa châu Âu”, nếu được chọn đây sẽ là thành phố Hồi giáo đầy màu sắc lần đầu tiên trên thế giới vinh dự tổ chức một Thế vận hội. Tuy nhiên, tại vòng chung kết Istanbul bị đánh bại với 36 phiếu bầu so với con số 60 của Tokyo. Những bất ổn chính trị tiềm tàng nơi đây; mối quan ngại về cuộc xung đột đang diễn ra tại quốc gia láng giềng Syria đã khiến Istanbul mất điểm trong giờ chót.

Trong khi đó, Tokyo của Nhật Bản đã làm rất tốt mọi chuẩn bị cho việc đăng cai của mình. Tiềm lực tài chính dồi dào (là một trong 3 thành phố nằm trong trục lưu thông tài chính thế giới hiện nay gồm New York - Mỹ, London - Anh và Tokyo - Nhật Bản), thành phố này đã đưa ra một ngân quỹ đến 4,5 tỷ đô la cho việc xây dựng các công trình phục vụ cho Thế vận hội trong 7 năm đến nếu được chọn, khi cần có thể tăng lên đến 10 tỷ đô la. Và không chỉ là tài chính, Tokyo còn có kinh nghiệm tổ chức Thế vận hội 1964, và Nhật cũng từng đăng cai và tổ chức thành công hai Thế vận hội mùa đông tại Sapporo năm 1972 và Nagano 1998. Hạ tầng hoàn chỉnh, hệ thống giao thông hiện đại, nằm trong một quốc gia có nền công nghệ hàng đầu thế giới, Tokyo có những ưu thế hơn hẳn mà các ứng viên khác khó có được. Trong chiến dịch vận động, thành phố này đã đưa cả rôbôt nhảy hiphop theo tiếng người đầy ngộ nghĩnh, mời du khách đến khám phá một Tokyo đầy ngạc nhiên thú vị mà sức mạnh công nghệ có thể mang lại để phục vụ cho thể thao và cho cuộc sống con người trong 7 năm đến.

Nỗi lo lớn nhất của IOC trong cuộc họp mặt quyết định tại Buenos Aires - Argentina lần này khi chọn Tokyo chính là an toàn hạt nhân. Rò rỉ phóng xạ của nhà máy điện hạt nhân Fukushima từ sự cố sóng thần cách đây 2 năm chỉ cách Tokyo khoảng 250 km, bất cứ lúc nào cũng có thể đe dọa sự an toàn của Thế vận hội. Cho đến nay, nước nhiễm phóng xạ từ những nhà máy điện này vẫn rò ra biển. Tuy nhiên, đích thân ông Shinzo Abe - Thủ tướng Nhật đã cam kết xử lý sự việc, không để ảnh hưởng đến Tokyo và Thế vận hội. Gần đây Chính phủ Nhật đã chi ra một số tiền khổng lồ để xây dựng một bức tường băng ngăn chặn nước nhiễm phóng xạ lan ra.

Với người Nhật, việc giành quyền đăng cai Thế vận hội như một chiến thắng của niềm tin: niềm tin vào bản thân mình và niềm tin của phần còn lại thế giới vào nước Nhật sau những biến cố lớn. Bao nhiêu năm từ thảm họa hạt nhân, Chernobyl - Ukraine đến nay vẫn là một nấm mồ hoang vắng nhức nhối nhân loại; việc khắc phục sự cố hạt nhân Fukushima của Nhật dường như vẫn chưa có hồi kết. IOC có lẽ đã phải cân nhắc rất kỹ khi trao quyền đăng cai cho Nhật dù bóng ma phóng xạ vẫn lởn vởn trên đầu. Đây phải là một quyết định đầy cam đảm, Nhưng hãy xem Nhật Bản đã làm thế nào đủ để thuyết phục được cả một ủy ban rất đông người của IOC bỏ phiếu cho mình? Phải rất tự tin để đủ sức thuyết phục người khác tin theo.

Rất nhiều người Nhật đã bày tỏ niềm hân hoan chào đón sự kiện này. Trong một bài phỏng vấn của đài NHK - Nhật, Giáo sư Yamamoto Hiroshi, Đại học Hosei đã nói lên cảm xúc của mình “Tôi có cảm giác như cùng một lúc tất cả các cửa ngăn sông đã mở và tất cả mọi dòng chảy đã bắt đầu đổ tới Nhật. Tại đất nước Nhật Bản, mặt đất đã bị hạn hán quá lâu và đó đây đã bắt đầu xuất hiện những vết nứt nẻ. Người dân đã bắt đầu không còn tự tin nữa. Những nỗ lực tái thiết sau thảm họa động đất không diễn ra như dự tưởng, rồi gần đây nước nhiễm xạ rò rỉ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima đã trở thành vấn đề. Người dân Nhật bị cuốn vào biết bao sự lo âu. Nhưng nay những dòng nước mãnh liệt đã bắt đầu chảy vào đất nước này. Đó là dòng chảy của thế giới”.

Chiến thắng của Nhật trong việc chạy đua dăng cai Thế vận hội 2020 cũng là chiến thắng của châu Á. Trong 7 năm đến sẽ rất nhiều sự kiện lớn của thể thao thế giới được tổ chức quanh 3 nước vùng Đông Bắc Á là Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Trong 2015, giải vô địch điền kinh thế giới sẽ diễn ra tại Bắc Kinh; năm 2018 Hàn Quốc đăng cai Thế vận hội mùa đông và sau đó 1 năm là giải vô địch bơi lội thế giới. Tại Nhật, trong năm 2019, sẽ có World Cup bóng bầu dục.

Ngay sau khi giành được quyền đăng cai, Tokyo đã khởi động việc chuẩn bị cho Thế vận hội 2020. Chặng đường 7 năm không phải là quá dài và ngay thời điểm này Tokyo đã phải tính toán việc xây dựng các công trình lớn phục vụ cho Olympic rồi sau đó phải tháo bỏ hay sẽ chia nhỏ xây dựng các công trình vừa tầm để còn dùng lâu dài sau đó. Một sự chuẩn bị khác là đội ngũ vận động viên tham gia thi đấu cho nước chủ nhà 7 năm đến trong đó Nhật Bản ưu tiên tập trung vào thể thao học đường. Nhưng việc cấp thiết trước mắt Nhật tập trung vào là tái thiết lại vùng đông bắc vốn bị tàn phá sau thảm họa sóng thần và việc khống chế rò rỉ nước nhiễm phóng xạ. Với nghị lực của mình, người Nhật vẫn tin rằng mình sẽ làm được.

Gia Khánh