Người sắt (Ironman) là tên gọi của một giải thể thao nổi tiếng thế giới. Để chơi được môn này người chơi phải có “xương sắt da đồng”, cực kỳ khỏe, không chỉ chạy nhanh, biết đua xe đạp còn biết bơi.
Người sắt (Ironman) là tên gọi của một giải thể thao nổi tiếng thế giới. Để chơi được môn này người chơi phải có “xương sắt da đồng”, cực kỳ khỏe, không chỉ chạy nhanh, biết đua xe đạp còn biết bơi.
 |
| Từ nước lên bờ |
Đây là môn thể thao cá nhân đầy thử thách với ba môn phối hợp (tiếng Anh là Triathlon) vừa bơi, vừa đua xe đạp, vừa chạy rất phổ biến trên thế giới hiện nay, đặc biệt là ở phương Tây. Người chơi khi tham dự cuộc đua phải hoàn tất vòng đua của mình ở tất cả ba môn trong lần tham dự, nhào xuống bơi chặng đua đầu, lên bờ lấy xe đạp hoàn tất chặng đua thứ hai và bỏ xe đạp để chạy bộ về đích trong đường đua cuối. Chính sự thử thách cao độ đó nên ai về đích đầu tiên trong các cuộc thi, thông thường là cuộc đua cự ly dài sẽ đạt danh hiệu “người sắt” do ban tổ chức giải tặng. Tuy nhiên những người dự thi hoàn tất đường đua theo qui định dù không được giải vẫn rất xứng đáng là kẻ “xương sắt da đồng”.
Triathlon, trong từ nguyên có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp với “Trei” hay Tri (Three) là ba và Athlos (hay Athlete) là cuộc thi - vận động viên. Môn thể thao này hiện phát triển rất mạnh ở Mỹ nhưng xuất phát đầu tiên của nó là ở Pháp. Thập niên 20 của thế kỷ 20, nhiều thành phố ở Pháp đã tổ chức cuộc thi 3 môn phối hợp này với các chặng đua cự ly khác nhau và đôi lúc thứ tự từng môn thi cũng khác, có nơi bơi trước, có nơi lại đua xe đạp trước. Địa điểm thi thường gắn với sông, hồ hay biển vì có môn bơi. Tại Mỹ, năm 1974, lần đầu tiên Triathlon được tổ chức tại Vịnh Mission, thành phố San Diego bang California với 46 vận động viên tham dự, đơn vị tổ chức là một câu lạc bộ thể thao địa phương. Cuộc thi này đánh dấu sự bùng nổ của Triathlon trên đất Mỹ và sau đó với tầm ảnh hưởng của mình Mỹ đã đưa môn thể thao này lên tầm quốc tế. Hiện nay bên cạnh Mỹ nhiều quốc gia khác như như Australia và New Zealand chẳng hạn, môn thể thao này cực kỳ phổ biến. Năm 2000 tại Olympic Sydney, Triathlon đã chính thức đưa vào Thế vận hội.
Có rất nhiều cự ly đường đua cho Triathlon hiện nay. Tùy theo từng giải có những cự ly thi đấu rất khác nhau. Tuy nhiên, 4 cự ly chính được Liên đoàn Triathlon Quốc tế (International Triathlon Union - ITU) công nhận rộng rãi bao gồm cự ly nước rút (gồm 750m bơi, 20km đua xe đạp và 5km chạy bộ; cự ly tiêu chuẩn (được dùng cho thi đấu Olympic) gồm 1.500m bơi, 40km cho đua xe đạp và 10km chạy; thứ ba là cự ly dài gồm bơi 1.900m, 90km đua xe đạp và 21,1km chạy bộ. Cự ly cuối cùng “đua marathon” đúng là một thử thách thực sự cho những ai tham gia với bơi 3.900m, đua xe đạp 180km và chạy bộ theo đúng độ dài của chạy marathon 42,2km.
Cũng giống như chạy việt dã tại Việt Nam hiện nay, cuộc thi 3 môn phối hợp thường được tổ chức cho các độ tuổi từ người lớn đến cả con nít, phân theo giới tính nam nữ như dạng “phong trào” và một cuộc thi chung dành cho tất cả các VĐV “đỉnh cao” ở bất kỳ độ tuổi nào ai muốn tranh tài cứ việc đăng ký.
Là một môn thể thao vào hàng đại chúng, rất phổ biến, hiện có đến hằng nghìn cuộc thi 3 môn phối hợp được tổ chức khắp nơi trên thế giới hằng năm trong đó có những giải “Ironman” lâu đời rất nổi tiếng. Nổi tiếng nhất trong số này là giải Vô địch thế giới người sắt tổ chức tại Hawaii - Mỹ được tổ chức lần đầu năm 1978 với cự ly marathon “siêu dài”. Các vận động viên phải bơi với biển sóng lớn, đạp xe đạp vượt qua một chặng dài đầy đá với gió mạnh cùng nhiệt độ ban ngày có lúc lên trên 43 độ C. Những người về đích đúng là “Người sắt”, phải có sức khỏe, độ bền cùng một tinh thần thép. Danh hiệu “Người sắt’ hiện nay đã được dùng rất phổ biến cho các giải đấu này. Giống như chơi quần vợt với các giải thi đấu quốc tế tính điểm hằng năm, Triathlon cũng có hệ thống thi đấu riêng quanh năm, nhiều nhất là Mỹ với 8 giải “Người sắt”, châu Âu cũng có 8 giải, Australia 4 giải, Canada 2 giải, Brazin 1 giải, Nam Phi 1 giải, New Zealand 1 giải….
Bên cạnh giải vô địch thế giới “người sắt” danh tiếng tại Hawaii Mỹ, có thể kể đến một số giải cũng đầy thử thách đến mức điên rồ, chẳng hạn tại châu Âu có giải “Enduroman Arch to Arc”. Người tham gia giải này phải vượt một chặng đường 465 km, xuất phát tại cổng Marble thành phố London Anh chạy bộ đến eo biển nối giữa Anh và Pháp rồi bơi vượt biển sang đất Pháp, lên bộ và phóng xe đạp về cổng Khải hoàn môn của thành phố Paris, Pháp. Trong lịch sử giải này chỉ có 11 người hoàn tất được chặng đua này và người về nhanh nhất đến nay là “Người sắt” Mark Bayliss với 73 giờ 39 phút. Tại Mỹ giải “Vượt đảo Alcatraz” bang California cũng khét tiếng “liều mạng” với chặng đua gồm bơi 2,4km trong làn nước băng giá của vịnh San Francisco, chạy xe đạp 29 km và sau đó chạy bộ 13km trên đồi cao, leo lên 400 bậc thang của vách đá ven biển.
Nếu muốn đăng ký làm “Người sắt”, để thử cảm giác như thế nào, chỉ cần gõ vào từ khóa “Triathlon” trên mạng Google, sẽ thấy có cả chục giải 3 môn phối hợp diễn ra khắp thế giới trong tháng 3 và đầu tháng 4/2013 này. Giải trong tháng này phần lớn diễn ra ở Australia và New Zealand vì 2 quốc gia Nam bán cầu này đang cố tận dụng thời gian mùa hè thu hút du lịch.
Đáng tiếc là ở nước ta hiện nay môn thể thao này vẫn chưa phát triển vì với những bờ biển dài đẹp, nắng ấm quanh năm Việt Nam có thể dễ dàng phát triển môn này để thu hút du khách quốc tế đến.
Viết Trọng
