Các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân vô cơ nếu sử dụng không hợp lý sẽ tồn dư lâu dài trong nông sản, gây ô nhiễm cho đất canh tác cũng như nguồn nước.
Ô nhiễm môi trường từ sản xuất nông nghiệp đang ngày càng trầm trọng và đã trở thành vấn nạn của toàn xã hội. Ô nhiễm này đang xảy ra hàng ngày từ chất thải trong quá trình chăn nuôi - trồng trọt, việc sử dụng phổ biến các loại hóa chất nông dược và rửa trôi đất khi canh tác trên đất dốc…
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn Internet |
Chăn nuôi ngày càng phát triển thì ô nhiễm môi trường ngày càng lớn. Chất thải độc hại từ chăn nuôi bao gồm phân, nước tiểu, thức ăn rơi vãi… do không được thu gom và xử lý triệt để đã ngấm vào môi trường đất, nước và không khí xung quanh khu chăn nuôi. Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng cho biết, qua phân tích các chất khí độc như NH3, SO2 do chất thải gây nên ở các cơ sở chăn nuôi tập trung có trong một mét khối không khí tương ứng 1,4 mg và 0,5 mg - vượt xa tiêu chuẩn quy định của Nhà nước.
Điều đáng mừng là gần đây, phần lớn lượng chất thải từ quá trình chăn nuôi đã được nhà nông tận dụng làm phân chuồng bón cho cây trồng sau khi ủ hoặc sử dụng làm khí bioga dùng làm chất đốt cho sinh hoạt hàng ngày; tuy nhiên, ô nhiễm môi trường vẫn xảy ra khi tập quán chăn nuôi gia súc gia cầm theo phương thức thả rông vẫn còn tồn tại ở nhiều địa phương.
Đó là trên lĩnh vực chăn nuôi, còn ở lĩnh vực trồng trọt, ông Ngô Văn Đức - Chủ tịch Hội Nông dân Đà Lạt cho hay, chỉ riêng vùng rau của thành phố mỗi năm cũng đã thải trực tiếp ra môi trường 60-70 ngàn tấn phế phẩm (chiếm khoảng 30% sản phẩm nông nghiệp hàng năm), chưa kể các loại bao bì đựng phân bón, hóa chất. Phần lớn các loại phế phẩm này theo sông suối tràn về các hồ đập thủy lợi - du lịch, và chỉ riêng tại hồ Xuân Hương mỗi năm UBND thành phố đã phải chi ngân sách hàng trăm triệu đồng cho việc thu gom rác thải nông nghiệp
Khảo sát mới đây của Sở NN-PTNT thì bình quân mỗi năm, để phát triển và bảo vệ sản xuất, nông dân trong tỉnh đã phải sử dụng trên 1.000 chủng loại thuốc bảo vệ thực vật với khối lượng từ 2.800-3.000 tấn và 945.600 tấn phân bón các loại (trong đó có 293.290 tấn phân vô cơ; 154.550 tấn phân hữu cơ đóng bao như phân vi sinh, phân sinh học, phân khoáng; và 154.600 tấn phân chuồng.
Ngoài phân hữu cơ đóng bao ít ảnh hưởng xấu tới môi trường, các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân vô cơ nếu được sử dụng không hợp lý sẽ tồn dư lâu dài trong nông sản, gây ô nhiễm cho đất canh tác cũng như nguồn nước làm ảnh hưởng rất xấu cho sức khỏe của người sản xuất và người tiêu dùng.
Sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao hiện đã và đang được nông dân Đà Lạt, Đơn Dương, Đức Trọng… triển khai đã nâng cao được sản lượng và chất lượng rau hoa, song việc xây dựng các hệ thống nhà lưới - nhà kính có diện tích lớn cũng đang là một trong những nguyên nhân gây tình trạng xói mòn, rửa trôi đất và làm giảm lượng nước ngầm tại nhiều khu vực.
Triển khai có kết quả các chương trình sản xuất sạch và bền vững, tác động xấu từ nông nghiệp tới môi trường sinh thái đang từng bước được cải thiện.
Hiện tại, UBND tỉnh và Sở NN-PTNT đã cùng với chính quyền các địa phương từng bước xây dựng các vùng quy hoạch cây trồng và chăn nuôi tập trung; hệ thống lò giết mổ gia súc gia cầm và chợ nông sản cũng đang được các dự án như Cạnh tranh nông nghiệp, Cạnh tranh ngành chăn nuôi, Nâng cao chất lượng nông sản… xúc tiến đầu tư; tại nhiều địa bàn việc sử dụng các phế phẩm từ sơ chế cà phê nhân để sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và gần đây mô hình chế biến phân bón từ phế phẩm rau hoa được triển khai tại Đà Lạt đang là hướng đi mới để vừa hạ giá thành sản xuất vừa bảo đảm vệ sinh môi trường.
Ở mức độ cao hơn, những năm gần đây với việc thử nghiệm và triển khai các mô hình áp dụng công nghệ bioga, sử dụng chủng vi sinh EM và chế phẩm Liquid Vigor để xử lý có kết quả cao các loại chất thải chăn nuôi; nông dân ngày càng tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” và Chương trình Phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM) trong bảo vệ cây trồng đã làm giảm lượng nông dược và hạn chế được các loại tồn dư độc hại trong nông sản sau thu hoạch (theo Sở NN-PTNT, hiện tại nhóm độc 1 chỉ còn chiếm dưới 5% tổng lượng thuốc BVTV nông dân sử dụng hàng năm)… Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn khoảng 5% sản lượng nông sản sau thu hoạch chưa đạt ngưỡng an toàn, và môi trường ở nhiều vùng sản xuất nông nghiệp tập trung vẫn đang bị ô nhiễm.
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp, vì vậy vẫn là trách nhiệm nặng nề của toàn xã hội, mà trước hết là của nông dân.
Điều đáng mừng là gần đây, phần lớn lượng chất thải từ quá trình chăn nuôi đã được nhà nông tận dụng làm phân chuồng bón cho cây trồng sau khi ủ hoặc sử dụng làm khí bioga dùng làm chất đốt cho sinh hoạt hàng ngày; tuy nhiên, ô nhiễm môi trường vẫn xảy ra khi tập quán chăn nuôi gia súc gia cầm theo phương thức thả rông vẫn còn tồn tại ở nhiều địa phương.
Đó là trên lĩnh vực chăn nuôi, còn ở lĩnh vực trồng trọt, ông Ngô Văn Đức - Chủ tịch Hội Nông dân Đà Lạt cho hay, chỉ riêng vùng rau của thành phố mỗi năm cũng đã thải trực tiếp ra môi trường 60-70 ngàn tấn phế phẩm (chiếm khoảng 30% sản phẩm nông nghiệp hàng năm), chưa kể các loại bao bì đựng phân bón, hóa chất. Phần lớn các loại phế phẩm này theo sông suối tràn về các hồ đập thủy lợi - du lịch, và chỉ riêng tại hồ Xuân Hương mỗi năm UBND thành phố đã phải chi ngân sách hàng trăm triệu đồng cho việc thu gom rác thải nông nghiệp
Khảo sát mới đây của Sở NN-PTNT thì bình quân mỗi năm, để phát triển và bảo vệ sản xuất, nông dân trong tỉnh đã phải sử dụng trên 1.000 chủng loại thuốc bảo vệ thực vật với khối lượng từ 2.800-3.000 tấn và 945.600 tấn phân bón các loại (trong đó có 293.290 tấn phân vô cơ; 154.550 tấn phân hữu cơ đóng bao như phân vi sinh, phân sinh học, phân khoáng; và 154.600 tấn phân chuồng.
Ngoài phân hữu cơ đóng bao ít ảnh hưởng xấu tới môi trường, các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân vô cơ nếu được sử dụng không hợp lý sẽ tồn dư lâu dài trong nông sản, gây ô nhiễm cho đất canh tác cũng như nguồn nước làm ảnh hưởng rất xấu cho sức khỏe của người sản xuất và người tiêu dùng.
Sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao hiện đã và đang được nông dân Đà Lạt, Đơn Dương, Đức Trọng… triển khai đã nâng cao được sản lượng và chất lượng rau hoa, song việc xây dựng các hệ thống nhà lưới - nhà kính có diện tích lớn cũng đang là một trong những nguyên nhân gây tình trạng xói mòn, rửa trôi đất và làm giảm lượng nước ngầm tại nhiều khu vực.
Triển khai có kết quả các chương trình sản xuất sạch và bền vững, tác động xấu từ nông nghiệp tới môi trường sinh thái đang từng bước được cải thiện.
Hiện tại, UBND tỉnh và Sở NN-PTNT đã cùng với chính quyền các địa phương từng bước xây dựng các vùng quy hoạch cây trồng và chăn nuôi tập trung; hệ thống lò giết mổ gia súc gia cầm và chợ nông sản cũng đang được các dự án như Cạnh tranh nông nghiệp, Cạnh tranh ngành chăn nuôi, Nâng cao chất lượng nông sản… xúc tiến đầu tư; tại nhiều địa bàn việc sử dụng các phế phẩm từ sơ chế cà phê nhân để sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và gần đây mô hình chế biến phân bón từ phế phẩm rau hoa được triển khai tại Đà Lạt đang là hướng đi mới để vừa hạ giá thành sản xuất vừa bảo đảm vệ sinh môi trường.
Ở mức độ cao hơn, những năm gần đây với việc thử nghiệm và triển khai các mô hình áp dụng công nghệ bioga, sử dụng chủng vi sinh EM và chế phẩm Liquid Vigor để xử lý có kết quả cao các loại chất thải chăn nuôi; nông dân ngày càng tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” và Chương trình Phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM) trong bảo vệ cây trồng đã làm giảm lượng nông dược và hạn chế được các loại tồn dư độc hại trong nông sản sau thu hoạch (theo Sở NN-PTNT, hiện tại nhóm độc 1 chỉ còn chiếm dưới 5% tổng lượng thuốc BVTV nông dân sử dụng hàng năm)… Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn khoảng 5% sản lượng nông sản sau thu hoạch chưa đạt ngưỡng an toàn, và môi trường ở nhiều vùng sản xuất nông nghiệp tập trung vẫn đang bị ô nhiễm.
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp, vì vậy vẫn là trách nhiệm nặng nề của toàn xã hội, mà trước hết là của nông dân.
XUÂN ĐỨC
