Sau chiến thắng Việt Bắc thu đông 1947, đất nước còn gặp muôn vàn khó khăn. Nhằm tạo ra bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, tư tưởng và hành động của mỗi người dân, góp phần vượt qua những khó khăn và đi đến thắng lợi hoàn toàn, ngày 27/3/1948, Trung ương Đảng đã ra chỉ thị "Phát động phong trào thi đua ái quốc".
Sau chiến thắng Việt Bắc thu đông 1947, đất nước còn gặp muôn vàn khó khăn. Nhằm tạo ra bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, tư tưởng và hành động của mỗi người dân, góp phần vượt qua những khó khăn và đi đến thắng lợi hoàn toàn, ngày 27/3/1948, Trung ương Đảng đã ra chỉ thị “Phát động phong trào thi đua ái quốc”. Tiếp đến, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, chính thức phát động cuộc vận động thi đua ái quốc. Từ đây, ngày 11/6 hàng năm, là dịp để chúng ta nhìn lại phong trào thi đua yêu nước, khẳng định ý nghĩa, giá trị to lớn của “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, qua đó rút ra những bài học quý báu cho thời gian tiếp theo.
“Lời kêu gọi thi đua ái quốc” mang tính chất một lời “Hịch” thấm sâu vào các tầng lớp nhân dân Việt Nam; có sức sống và sức mạnh lan tỏa sâu rộng, tạo ra động lực tinh thần, một khí thế cách mạng mới trong xã hội; định hướng, chỉ đạo phong trào thi đua yêu nước, góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và xây dựng đất nước theo con đường XHCN.
“Lời kêu gọi thi đua ái quốc” và những bài nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện những quan điểm cơ bản về tư tưởng thi đua yêu nước của Đảng và Nhà nước ta, đó là: (1) “Mục đích thi đua ái quốc” là để thực hiện tốt nhiệm vụ chủ yếu của mỗi thời kỳ cách mạng; (2) Thi đua yêu nước phải được tiến hành một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực để hoàn thành mục tiêu chung; (3) Thi đua yêu nước là nhiệm vụ cách mạng của mỗi người dân nên phải mang tính chất toàn dân; (4) Thi đua yêu nước góp phần rèn luyện phẩm chất, đạo đức của mỗi người, cơ quan, đơn vị tham gia thi đua. Người đặc biệt lưu ý: “thi đua chứ không phải ganh đua” nên phải thân ái, đoàn kết, giúp đỡ nhau để đạt được thành tích cao, “giúp đỡ những người và những nhóm còn kém theo kịp mức cao hiện nay”.
Có thể khẳng định, gần 70 năm qua, tư tưởng thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phong trào thi đua yêu nước do Người phát động ngày càng thấm sâu vào đời sống xã hội và có giá trị thực tiễn to lớn. Từ những ngày đầu phát động, được kiểm nghiệm qua thực tiễn của các cuộc kháng chiến chống xâm lược bảo vệ nền độc lập, tự do và trong công cuộc đổi mới hiện nay, phong trào thi đua yêu nước đã được sự hưởng ứng và cổ vũ mạnh mẽ của đông đảo quần chúng nhân dân, tạo ra động lực tinh thần vô cùng to lớn vượt qua những thời điểm khó khăn của đất nước, thúc đẩy sự nghiệp cách mạng không ngừng tiến lên.
Cùng với cả nước, phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng của tỉnh Lâm Đồng trong những năm qua đã có bước phát triển mạnh mẽ, sâu rộng, dần đi vào nền nếp. Các cấp, các ngành, đoàn thể đã tổ chức nhiều phong trào thi đua được đông đảo cán bộ, công chức, đoàn viên, hội viên và nhân dân tích cực tham gia. Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh đã thực hiện tốt vai trò quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; tham mưu, nghiên cứu, kịp thời đề xuất với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các chủ trương, chính sách về thi đua, khen thưởng; phát động các phong trào thi đua làm nòng cốt cho phong trào thi đua trong toàn tỉnh, nổi bật là các phong trào: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, phong trào “Xây dựng nhà tình nghĩa”, phong trào “Hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi”... Những tiến bộ đó đã góp phần tích cực trong việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường đoàn kết dân tộc và đồng thuận xã hội…
Bên cạnh những kết quả đạt được, phong trào thi đua vẫn còn những vấn đề cần quan tâm như: phát triển chưa đồng đều, liên tục, nhiều nơi còn mang nặng tính hình thức, chưa gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ chính trị; việc khen thưởng còn thiếu chính xác, chưa kịp thời; khen thưởng cho người lao động trực tiếp sản xuất, nông dân, công nhân còn ít; công tác phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến hiệu quả chưa cao; biện pháp tuyên truyền thiếu đồng bộ... làm hạn chế động lực phấn đấu của tập thể và cá nhân.
Nguyên nhân chủ yếu của hạn chế, yếu kém là: Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền ở một số ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu còn chưa đầy đủ, toàn diện; một số nơi, bộ máy làm công tác thi đua, khen thưởng chưa đủ mạnh; năng lực tham mưu, năng lực tổ chức phong trào vẫn còn hạn chế…
Thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 7/4/2014 của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng” và các văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng, công tác thi đua, khen thưởng trong thời gian tới cần triển khai theo định hướng: Thi đua phải được tạo dựng từ phong trào của quần chúng và được quần chúng tích cực hưởng ứng, tham gia; tổ chức phong trào thi đua yêu nước phải thiết thực, hiệu quả, tránh phô trương hình thức; cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất, chặt chẽ, toàn diện phong trào thi đua yêu nước, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, cơ quan, đơn vị; gắn kết các phong trào thi đua yêu nước với việc thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị (khóa XII) về tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; coi trọng việc phát hiện, xây dựng điển hình và có nhiều hình thức biểu dương, tôn vinh, khen thưởng các điển hình tiên tiến, tạo sức lan tỏa sâu rộng; quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thi đua khen thưởng; nâng cao chất lượng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp, lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua.
Thi đua gắn với yêu nước không thể nói suông mà đòi hỏi mỗi ngành, tập thể, cá nhân phải bằng những hành động và việc làm cụ thể, thiết thực. Sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước không dừng lại ở những khẩu hiệu, lời kêu gọi, động viên chung chung, mà phải chú trọng đến việc nêu gương, tôn vinh, khen thưởng đúng đối tượng. Một khi thi đua gắn với yêu nước sẽ tạo ra sự cộng hưởng, quy tụ sức mạnh của cả dân tộc. Có hiểu sâu sắc những vấn đề đó, mới thấy được ý nghĩa thực tiễn về Thi đua yêu nước mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra; từ đó vận dụng sáng tạo lời dạy của Người vào công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay.
VĂN NHÂN
