Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (Đội TNTPHCM) do Bác Hồ kính yêu và Đảng Cộng Sản Việt Nam sáng lập, được Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (ĐTNCSHCM) phụ trách, từ những ngày đầu thành lập, là thành viên của Mặt trận Việt Minh, Đội hoạt động theo điều lệ của Mặt trận Việt Minh với nội dung: "Dự bị giúp đánh Tây, đánh Nhật Bản cho Việt Nam hoàn toàn độc lập".
Bác Hồ và Đảng luôn quan tâm đến thế hệ trẻ - một lực lượng quan trọng của cách mạng và chỉ một năm sau ngày thành lập, Đảng đã ra Nghị quyết thành lập Đoàn Thanh niên (26/3/1931) và 10 năm sau, ngày 15/5/1941, tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, tổ chức Hội Nhi đồng Cứu quốc (nay là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) đầu tiên được thành lập với 5 đội viên là Nông Văn Dền (Kim Đồng) - Đội trưởng, Nông Văn Thàn (Cao Sơn), Lý Văn Tịnh (Thanh Minh), Lý Thị Nì (Thủy Tiên), Lý Thị Xậu (Thanh Thủy). Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử đối với công tác thiếu niên và nhi đồng ở nước ta.
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (Đội TNTPHCM) do Bác Hồ kính yêu và Đảng Cộng Sản Việt Nam sáng lập, được Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (ĐTNCSHCM) phụ trách, từ những ngày đầu thành lập, là thành viên của Mặt trận Việt Minh, Đội hoạt động theo điều lệ của Mặt trận Việt Minh với nội dung: “Dự bị giúp đánh Tây, đánh Nhật Bản cho Việt Nam hoàn toàn độc lập”.
75 năm qua, theo sự nghiệp cách mạng của Đảng và được Đoàn phụ trách, Đội càng ngày càng phát triển. Từng thời kỳ, Đội đã đổi tên cho phù hợp với yêu cầu cách mạng và nguyện vọng của thiếu nhi như: Đội Nhi đồng Cứu quốc, Đội Thiếu niên Tháng Tám, Đội Thiếu niên Tiền phong Việt Nam và sau khi Bác Hồ qua đời, thể theo nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng cả nước, ngày 30/1/1970, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết cho Đội được mang tên Bác Hồ kính yêu: Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh.
Sau ngày 15/5/1941, theo lời Bác dạy, cùng cha anh làm cách mạng, Đội Thiếu nhi Cứu quốc được thành lập ở khắp các địa phương trong cả nước. Bên cạnh việc tập hợp, giáo dục thiếu niên, nhi đồng, các Đội Thiếu nhi Cứu quốc đã tham gia các hoạt động góp phần vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ xâm lược, vâng lời Bác dạy: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ/Tùy theo sức của mình/Để tham gia kháng chiến/Để giữ gìn hòa bình”; lớp lớp thiếu nhi Việt Nam ở hai miền Bắc - Nam đã góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc như: Phong trào Trần Quốc Toản do Bác Hồ phát động năm 1948, đã trở thành phong trào truyền thống của Đội ngày càng phát triển; Phong trào “Vì miền Nam ruột thịt”, “Việc nhỏ, chí lớn, chống Mỹ cứu nước”, “Làm nghìn việc tốt thực hiện 5 Điều Bác Hồ dạy”, Phong trào “Kế hoạch nhỏ”… Nhiều đội thiếu niên đã lập công xuất sắc làm sáng ngời trang sử vẻ vang của Đội như: Đội thiếu niên du kích Đình Bảng, Đội thiếu nhi Bát Sắt (Hà Nội), Đội Thiếu nhi Thành Huế, Đội Thiếu nhi Đồng Tháp Mười, các đội thiếu nhi ở Sài Gòn... Nhiều anh hùng liệt sĩ thiếu niên như: Kim Đồng, Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa, Vừ A Dính... của thời kỳ chống Pháp; Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Kơpa Kơlơng, Trần Văn Uẩn... thời kỳ chống Mỹ. Có nhiều tập thể Đội và cá nhân đội viên giành danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”, dũng sĩ diệt Mỹ, diệt ngụy... trở thành những gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam noi theo, làm sáng ngời trang sử vàng của Đội.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đội TNTPHCM đã tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với lứa tuổi theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, dưới sự hướng dẫn của các anh chị phụ trách. Các phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, Cháu ngoan Bác Hồ”; Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” tiếp tục là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong các hoạt động của Đội; Phong trào “Kế hoạch nhỏ” được đổi mới về nội dung và phương thức thực hiện; các phong trào “Hành quân theo bước chân những người anh hùng”, “Về với cội nguồn”, “Vì điểm tựa tiền tiêu”, “Áo lụa tặng bà”, “Địa chỉ nghĩa tình”... đã thu hút hàng triệu em tham gia; Chương trình “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam” đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp... Các phong trào, các hoạt động đó đã góp phần giáo dục thiếu nhi về truyền thống cách mạng, những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc; cổ vũ các em xây dựng niềm tin, ước mơ hoài bão, biết vượt khó vươn lên để học tập, tu dưỡng, rèn luyện tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, Cháu ngoan Bác Hồ, mai này trở thành người công dân mới…
Trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt cho thiếu nhi và công tác trẻ em. Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 42-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Quốc hội khóa XIII vừa thông qua Luật Trẻ em, trong đó có nhiều quy định, chế tài cụ thể để bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản để cụ thể hóa quyền trẻ em; giao cho Đoàn TNCSHCM thí điểm triển khai mô hình “Hội đồng trẻ em”, là nhóm đại diện cho trẻ em để định kỳ bày tỏ ý kiến, nguyện vọng, trao đổi, đối thoại với đại diện Hội đồng nhân dân các cấp về các vấn đề liên quan đến trẻ em tại địa phương.
Cùng với những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X về phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh, chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng, đẩy mạnh cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” đã thổi không khí và sức sống mới cho các hoạt động của Đội và phong trào thiếu nhi. Công tác xây dựng Đội trong những năm gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực: Đội ngũ phụ trách thiếu nhi, cán bộ Đội được tăng cường, nội dung sinh hoạt được đổi mới từng bước phù hợp với nhu cầu của thiếu nhi. Hoạt động Đội trong nhà trường được củng cố và nâng cao, hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư được đẩy mạnh, công tác Sao nhi đồng có những bước phát triển, công tác bồi dưỡng đội viên lớn lên Đoàn có nhiều chuyển biến tích cực… Nhiều phong trào, hoạt động mới của thiếu nhi đã tạo ra hiệu quả xã hội thiết thực.
Lịch sử, truyền thống vẻ vang 75 năm qua của phong trào thiếu nhi Việt Nam là một bộ phận không thể tách rời trong lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc và lịch sử ĐTNCSHCM... Với những cống hiến của thiếu nhi Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng, nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đội (5/2001), Nhà nước ta đã quyết định trao tặng Huân chương Sao vàng - phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước cho Đội TNTPHCM.
Cùng với cả nước, các thế hệ thiếu nhi tỉnh Lâm Đồng cũng có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của quê hương, đất nước. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược, thiếu nhi Lâm Đồng đã tích cực tham gia nhiều hoạt động cách mạng, góp phần vào thắng lợi chung.
Những năm gần đây, công tác Đội và phong trào Thiếu nhi toàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tốt và có chiều hướng phát triển ngày càng vững mạnh; tích cực hưởng ứng và tổ chức các phong trào do Trung ương Đoàn, Hội Đồng đội Trung ương phát động, đem lại hiệu quả thiết thực, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Các cuộc thi “Em là phụ trách Sao”, “Chỉ huy Đội giỏi”; các phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, “Giúp bạn đến trường - Cùng hướng tới tương lai”, chương trình “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Lâm Đồng”… đã thu hút đông đảo các em tham gia.
Đặc biệt, Cuộc vận động “Thiếu nhi Lâm Đồng thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” tiếp tục đẩy mạnh, tạo môi trường học tập và rèn luyện cho các em. Các cấp bộ Đoàn đã phối hợp khá chặt chẽ, đồng bộ với ngành giáo dục để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác Đoàn - Đội trong trường học, góp phần xây dựng đội ngũ thanh thiếu nhi phát triển toàn diện...
Từ 8 thiếu niên đầu tiên trong đó có Lý Tự Trọng do Bác Hồ tổ chức, ngày nay Đội TNTPHCM đã có hàng triệu đội viên, tiêu biểu cho thế hệ măng non đất nước. Hiện nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của Đoàn và sự chăm lo của toàn xã hội, Đội TNTPHCM đang có những thuận lợi, thời cơ mới để nối tiếp cha anh rèn đức, luyện tài, xây dựng tổ chức Đội ngày càng vững mạnh. Đội viên thiếu niên, nhi đồng Việt Nam hôm nay nguyện: “Vì Tổ quốc XHCN, vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại, Sẵn sàng!”.
KHÁNH LINH
